Screening tests for chromosomal anomalies

Baadhitaannada tijaabooyinka astaamaha koromosoomka

Microscope close up of chromosomes Tijaabada baarista ayaa ogaan karta haddii adiga, ama cunuggaaga, aad fursad sare ama aad u yar tahay inaad dhibaato caafimaad qabtid. Gudaha unugyada jirkeenna waxaa ku yaal dhismayaal yaryar oo loo yaqaan koromosoomyo. koromosoomyadani waxay wataan hiddo-wadaha go’aaminaya sida aan u horumarinno. Waxaa lagu siin doonaa imtixaan baaritaan si aad u aragto sida ay u badan tahay in ilmahaagu uu ku yeelan doono wax aan caadi ahayn koromosoomyadooda (Down’s, Edwards ‘ama Patau’s syndrome). Tijaabadani waxaa la sameyn karaa inta u dhaxaysa 11 iyo 20 toddobaad waxaana kugu lug leh inaad yeelato iskaanka ultrasound iyo baaritaanka dhiigga. Tijaabooyinkan waa kuwo waqti muhiim ah, marka waa muhiim inaad ka qeybgasho ballantaada la qorsheeyay. Haddii aadan awoodin inaad ka qeybgasho la xiriir waaxda ultrasound si aad sida ugu dhaqsaha badan dib ugu habeyso. Waxaa jira dhowr ikhtiyaar oo kala duwan oo la heli karo, marka waxaa mudan in la baaro goor hore ama la weydiisto umulisadaada macluumaad dheeri ah. Waxaa kula soo xiriiri doona qaybta dhalmada haddii natiijooyinka ay soo noqdaan iyagoo muujinaya fursad sare oo aad ku haysato mid ka mid ah xaaladaha koromosoomka ee kor ku xusan. Khasab kuguma aha inaad wax imtixaan sameyso hadaadan rabin. Tijaabada uurka ee aan la faafin (NIPT) waxaa la siin karaa dumarka hela fursad sare oo ka dhalata isku darka ama tijaabada afar geesoodka ah. Natiijad fursad sare waa heer ilaa 1 150. Natiijad fursad hoose waa 1 sanadkii 151 iyo wixii ka sareeya. NIPT lama bixin karo markii haweeney uur leh ay leedahay:
  • kansar, haddii aan laga cafin
  • martay dhiig ku shubitaan bilihii hore 4
  • lahaa dhuuxa lafta ama qalliinka xubnaha
  • immunotherapy ee uurka hadduu jiro, marka laga reebo daaweynta immunoglobulin-ka xididka (IVIg)
  • waxay lahayd daaweynta unugyada asliga ah
  • uur mataano ah oo la waayey
  • Cudurka ‘Down’s syndrome’, ama isku-dheellitiran ama mosaicism-ka cilladda Down, Edwards’s syndrome ama cudurka ‘Patau’s syndrome’ (waxyaabaha hidde ahaan)

Blood tests

Baadhitaanka dhiiga

Pregnant woman having a blood test Magacaabista ugu horeysa ee ballansashada umulisadaada waxay kugula talin doontaa baadhitaanada dhiiga ee Cagaarshowga B, HIV, waraabowga, cabirka dhiiga, nooca dhiiga iyo electrophoresis (baaritaanka sickle cell iyo baaritaanka thalasemia). Unugyada hooyonimada qaarkood ayaa waliba hubin doona heerarka gulukooska dhiiggaaga. Waxaad u baahan kartaa baaritaan dhiig oo loogu talagalay dulqaadashada gulukooska waqtiyada dambe ee uurka si aad u baarto xaalada loogu yeero sonkorowga uurka. Cabirida dhiigaaga guud ayaa mar kale la qaadan doonaa uurka si loo hubiyo in heerarkaaga iron-ka ay caadi ahaadaan. If your blood group is rhesus D negative, you may be offered a special blood test around 16 weeks of pregnancy. Where this test is not available, you will be offered an injection of Anti-D during pregnancy. Around 15% of women are rhesus negative. Small amounts of the unborn baby’s DNA are present in the mother’s blood. By isolating the baby’s DNA it is now possible to determine the unborn baby’s blood group. If the baby is predicted to be rhesus D negative then the mother will not require any prophylactic (preventative) Anti-D in this pregnancy before or after the birth. Paired samples (cord blood and mother’s blood) will be checked after birth to confirm the baby’s blood group. If the baby is predicted to be Rhesus D positive, or the result is inconclusive, you will be offered routine Anti-D prophylaxis at 28 weeks gestation and following any sensitising event, such as a fall, vaginal bleed or road traffic accident. Speak to your midwife or doctor for more information. Waa wax faa iido leh in la ogaado kooxdaada dhiiga haddii aad u baahatid in dhiig lagaa siiyo – tusaale ahaan, haddii aad tahay dadka aad u dhiigbaxa (dhiigbaxa) inta aad uurka leedahay ama dhalashada kadib.

Dhiig-yaraanta (iron-ka hoose)

Dhiig-yaraanta ayaa kaa dhigaysa mid daallan oo ann la qabsan karin luminta dhiigga markaad dhalayso. Waa in lagu siiyaa baarista dhiig yaraantaada ballantaada iyo mar labaad 28 toddobaad. Haddii tijaabooyinku muujiyaan inaad dhiig yaraan tahay, waxaa suuragal ah in lagu siiyo iron iyo folic acid.

Tijaabada unugyada iyo dhiig-yaraanta

Sida aan kor ku soo sheegnay, baaritaan dhiig ayaa la qaadayaa si loo ogaado haddii aad ku qaadatid hiddo-wadayaasha. Waxay kuxirantahay cisbitaalka meesha aad ballansan tahay waxaa sidoo kale lagu siin karaa baaritaan dhiig si aad u ogaato haddii aad u qaadatid hiddo-wadaha unugyada buka. Unugyada xanuunka loo yaqaan ‘Sickle cell’ iyo ‘thalassaemia’ waxay saameeyaan habka oksijiinta loo qaado jirkeena. Ma qabsan kartid ama ma horumarinaysid unug xanuun ama thalassaemia – waad ku dhalatay. Kuwani waa waxyaabo aan ka dhaxli karno waalidkeen. Haddii aad ka dhaxli karto unugyada buka ama thalassaemia hal waalid waxaa laguugu magacaabaa’ side caafimaad qaba. Inta uurka la leeyahay waxaad ogaan kartaa inaad inaad tahay side caafimaad qaba. Qoysaska qaarkood waxay ogyihiin inay leeyihiin unug xanuun ama thalassaemia oo ku jira qurxinta hidaha qoyskooda oo la tijaabiyo uurka ka hor. Haddii aad ka dhaxli karto unugyada buka ama dhiig-yaraanta labada waalid waxaad lahaan doontaa xaalad waxaadna u baahan doontaa daryeel takhasus leh oo cimri dheer. Haddii natiijada tijaabadaadu muujiso inaad tahay ‘side caafimaad qaba’ waxaa kula soo xiriiri doona kooxda baaritaanka hooyada si aad u sharaxdo natiijada oo aad u siiso tijaabada aabaha cunuggaaga. Hoos waxaa ku yaal xiriiriyeyaal macluumaad dheeri ah oo ku saabsan unugyada buka iyo dhiig-yaraanta: Information for fathers Screening tests for you and your baby sickle cell and thalassaemia Sickle cell carrier Thalassaemia carrier Alpha Zero Thalassaemia Haemoglobin C carrier Haemoglobin Lepore carrier Haemoglobin O Arab carrier Haemoglobin Delta Beta Thalassaemia carrier Haemoglobin D carrier Haemoglobin E carrier

Screening tests and ultrasound scans

Baadhitaanka tijaabooyinka iyo baaritaannada ultrasound

Utrasound screen image of baby Inta uurka la leeyahay waxaa lagu siin doonaa dhowr baaritaan si aad isugu daydo oo aad u ogaato wixii dhibaatooyin caafimaad ah oo ku dhici kara adiga ama cunuggaaga. Go’aankaaga ayaa ah inaad yeelato mid ka mid ah tijaabooyinkan. Akhri buugga “Tijaabinta baarista adiga iyo cunuggaaga” buugga yar ee isku xirka dhamaadka boggan. Waa muhiim in la fiiriyo buug-yaraha ka hor kulankaaga ugu horreeya ee aad la yeelaneyso umulisadaada maadaama ay ku jirto macluumaad muhiim ah oo ku saabsan xulashooyinkaaga baarista. Buug-yaraha waxaa lagu heli karaa luqado kala duwan.
Antenatal screening

Maternity notes

Qoraallada hooyada

Close up of midwife and pregnant woman sharing her maternity notes Waxaa lagu siin doonaa qoraallo hooyonimo gacanta lagu hayo oo ay tahay inaad marwalba kula sii wadato, oo aad u soo qaadato ballamahaaga oo dhan. Ballamahaaga ayaa sida caadiga ah lagu diiwaangelin doonaa halkan, oo ay la socdaan natiijooyinka ka soo baxa tijaabooyinka dhiiggaaga iyo baaritaannada. Dhammaan unugyada dhalmada ee England waxay u socdaan adeegsiga diiwaannada dhijitaalka ah diiwaannadaasna waxay si ammaan ah ugu kaydsan yihiin nidaamka IT-ga qaybta hooyada. Waxaad weydiisan kartaa bixiyaha daryeelka hooyonimada inuu sharraxo wax kasta oo lagu qoray qoraalada hooyonimada haddii aadan hubin.

41 weeks

41 toddobaad

Midwife checks the size and the position of the baby by feeling the woman's pregnancy bump Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • ku weydiin sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin dhiig karka iyo kaadida
  • cabiri cabirka calooshaada si ay u hubiso in cunuggaaga si wanaagsan u korayo
  • hubin booska cunuggaaga oo kaala hadli muhiimadda ay leedahay tan
  • ku siin (baaritaan xubinka taranka ah oo kaa caawin kara dhiirrigelinta foosha inay si dabiici ah u bilaabaan)
  • kaala hadli ku soo biiritaanka foosha oo ku qori oggolaanshahaaga
  • awood u yeelan inuu kuu xaqiijiyo oo haddii loo baahdo, kuu soo diro adeegyada kugu habboon.

40 weeks (first pregnancy only)

40 toddobaad (uurka koowaad kaliya)

Close up of hand-held device monitoring fetal heartbeat on pregnancy bump Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • ku weydiin sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin dhiig karka iyo kaadida
  • cabiri cabirka calooshaada si aad u hubiso cunuggaaga si wanaagsan ayuu u korayaa
  • hubin booska cunuggaaga oo kaala hadli muhiimadda ay leedahay tan
  • kaala hadli doona xulashooyinkaaga haddii uurkaagu ka sii dheeraado 41 toddobaad
  • awood u yeelan inuu kuu xaqiijiyo oo haddii loo baahdo, kuu soo dir adeegyada kugu habboon.

38 weeks

38 toddobaad

Midwife talks to a pregnant woman at home Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • Ku weydiin doona sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin doona dhiig karka iyo kaadida
  • cabiri cabirka calooshaada si aad u hubiso cunuggaaga si wanaagsan ayuu u korayaa
  • hubin doona booska cunuggaaga oo kaala hadli muhiimadda ay leedahay tan
  • awood u leh inuu kuu xaqiijiyo oo haddii loo baahdo, kuu soo diri adeegyada kugu habboon.

36 weeks

36 toddobaad

Midwife measuring pregnant woman's bump with a tape measure Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • ku weydiin sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin dhiig karka iyo kaadida
  • hubin heerka kaarboon moono-oksaydhkaaga iyo xaaladda sigaar cabista gurigaaga
  • cabiri cabirka calooshaada si aad u hubiso cunuggaaga si wanaagsan inuu u korayo
  • hubin booska cunuggaaga oo kaala hadli muhiimadda ay leedahay tan
  • dib u eegis ku sameyn, duubi oo kaala hadli natiijooyinka baaritaan kasta oo aad sameyn laheyd
  • ku siin macluumaad ku saabsan quudinta cunuggaaga, Vitamin K ee cunuggaaga iyo u diyaargarowga waalidnimada, oo kaala hadli dareenkaaga ku aadan mawduucyadan
  • awood u yeelan karo inuu kuu xaqiijiyo oo haddii loo baahdo, kuu soo diro adeegyada kugu habboon.

34 weeks

34 toddobaad

Couple at a maternity unit appointment Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • ku weydiin sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin dhiig karka iyo kaadida
  • cabiri cabirka calooshaada si aad u hubiso cunuggaaga si wanaagsan ayuu u korayaa
  • dib u eegis kusameyn, duubi oo kaala hadli natiijooyinka baaritaan kasta oo aad sameyn laheyd
  • kaala hadli meesha aad ku dhalatay, u diyaargarowga dhalmada iyo wixii ka dambeeya iyo ka fikirka dhalmadaada iyo qorshayaasha daryeelka dhalmada ka dib
  • sidoo kale waxaa lagu siin karaa baaritaanno dheeri ah oo ballantan ah
  • awood u yeelan karo inuu dib u xaqiijiyo oo haddii loo baahdo, kuu soo diro adeegyada kugu habboon
  • weydiin haddii aad bilawday inaad ka fikirto sida aad ugu talo gashay inaad u quudiso cunuggaaga.

31 weeks (first pregnancy only)

31 toddobaad (uurka koowaad kaliya)

Close up of tape measure on pregnant woman's bump Bixiyahaaga daryeelka ayaa:
  • ku weydiin sida aad dareemayso iyo haddii aad wax walaac ah qabtid
  • hubin dhiig karka iyo kaadida
  • cabiri cabirka calooshaada si aad u hubiso cunuggaaga si wanaagsan ayuu u korayaa
  • dib u eegis kusameyn, duubi oo kaala hadli natiijooyinka baaritaan kasta oo aad sameyn laheyd
  • awood u yeelan karto inay kuu xaqiijiso oo haddii loo baahdo, kuu soo dirto adeegyada kugu habboon.