Infekshanka uurka iyo/ama dhalashada cunuggaaga ka dib waa inaan waligood la dhayalsan. Infekshannada qaarkood waxay u gudbi karaan xaalad aad u daran oo loo yaqaan ‘sepsis’, halkaas oo infekshanku ku faafo socodka dhiigga iyo jirka oo dhan. Haddii sepsis aan la daaweyn waxay u horseedi kartaa naxdin, unugyada jirka oo shaqeyn waaya ama geeri. In kasta oo dumarka intooda badani aysan la kulmin caabuq ama sepsis inta lagu jiro uurka ama ka dib, waxay u baahan tahay in la aqoonsado oo si dhakhso leh loola falgalo haddii ay sidaas dhacdo.
Calaamadaha sepsis
Calaamadaha ugu horreeya ee sepsis badanaa waa kor u kaca heerkulkaaga, garaaca wadnaha iyo neefsashada. Waxa kale oo laga yaabaa inaad dareento caafimaad darro, inaad qabtid qabow iyo astaamo u eg hargab iyo xanuun walwal nafsi ah ama shuban. Tani si dhakhso leh ayey u kor ogu kici kartaa sidaa darteed waxaa muhiim ah in la raadiyo talo haddii aad ka walaacsan tahay caafimaadkaaga.
Sidee looga hortagi karaa infekshinka uurka ama dhalmada ka dib?
Nadaafad shaqsiyeed wanaagsan ayaa caawisa. Tan waxaa ka mid noqon kara: qubeyska maalinlaha ah, dhaqitaanka gacmaha iyo qalajinta, nadaafadda aagga perineal (inta u dhaxaysa xubinka taranka iyo marinka dambe) nadiifi, qallaji oo isbeddel joogto ah kusamee. Waa muhiim inaad gacmahaaga maydho ka hor iyo ka dib markaad musqusha aado oo aad beddesho gogosha dhalmada/fayadhowrka.
Goorma ayay u badan tahay inuu igu dhaco caabuqa sepsis?
Sepsis wuxuu ku dhici karaa uurka ama ka dib marka ilmahaagu dhasho. Khatarta ah in infekshan la kordho ayaa ku siyaada xaaladaha soo socda:
Ka dib markii hooyadu dhiciso ama ERPC (ERPC – daadgureynta alaabada la haystay ee rimidda waa qalliin looga saarayo unugyada uurka)
Burbur dhicis ah oo xuubka (marka biyahaagu jabaan waqti dheer kahor inta ilmahaagu sabab u noqon)
Haddii biyahaagu jabaan wax ka badan 24 saacadood kahor inta ilmahaagu dhalan
Haddii aad ku dhacdo caabuq kaadida (UTI)
Haddii ilmahaaga ku dhashay si dhicis ah/horaba (ka hor taariikhda ay ku habboon tahay)
Ka dib markii aad dhasho – tani waa waqtiga ugu badan ee infekshinka halista ah uu ku dhaco; gaar ahaan haddii aad cunuggaaga ku haysato qaybta degdegga ah ee caesarean, ama gaarsiinta vacuum, ama haddii aad leedahay boog xanuun ama nabar ah).
Goorma ayaan la xiriiraa umulisada ama dhakhtarka?
Waa inaad la xiriirtaa GP-gaaga ama qeybta dhalmada haddii aad walwalsan tahay adoo caafimaad qabtid ama haddii aad aragto mid ka mid ah waxyaabaha soo socda:
Xanuun waqtiga kaadida, tani waxay astaan u noqon kartaa infekshanka kaadi mareenka
Dheecaanka xubinta taranka oo laga yaabo inuu urayo iyo/ama midab aan caadi ahayn, tani waxay calaamad u noqon kartaa infekshanka xubinta taranka (fakshanka galmada/qaraxa)
Xanuunka caloosha oo aan u muuqan inuu ku fiicnaanayo daawooyinka ‘fallgesia’, tani waxay calaamad u noqon kartaa caabuq ku dhaca ilmo/ilmo ama maqnaansho
Qarqar, calaamadaha nooca hargabka ama dareemida suuxdin iyo caafimaad darro
Neefsasho dhakhso leh ama neefsasho gaaban
Heerka wadnaha ee degdega ah
Qufac joogto ah oo leh ama leh sputum, neefsashada oo gaaban ama xanuun laabta ah waxay calaamad u noqon kartaa infekshinka laabta ama sambabbada sambabbada (xididdada dhiigga ee sambabbada)
Dhaawac aan si fiican u bogsan, jabin ama casaan ah
Xanuun daran oo ka jira hal meel oo dhanka naaska ah
Shuban
Korodh lama filaan ah oo ku dhaca dhiig baxa xubinka taranka (ka dib markii ilmahaagu dhasho).
La xiriir qaybta hooyonimada meesha aad ku dhashay, umulisadaada ama GP talo deg deg ah.Macluumaad dheeri ah:
Infekshanka uurka iyo/ama dhalashada cunuggaaga ka dib waa inaan waligood la dhayalsan. Infekshannada qaarkood waxay u gudbi karaan xaalad aad u daran oo loo yaqaan ‘sepsis’, halkaas oo infekshanku ku faafo socodka dhiigga iyo jirka oo dhan. Haddii sepsis aan la daaweyn waxay u horseedi kartaa naxdin, unugyada jirka oo shaqeyn waaya ama geeri. In kasta oo dumarka intooda badani aysan la kulmin caabuq ama sepsis inta lagu jiro uurka ama ka dib, waxay u baahan tahay in la aqoonsado oo si dhakhso leh loola falgalo haddii ay sidaas dhacdo.
