SCAD એ એક દુર્લભ પરંતુ ગંભીર હૃદયની સ્થિતિ(સમસ્યા) છે જે કોરોનરી (હૃદય) ધમનીમાં ફાટી જવું
અથવા લિસોટોનું કારણ બને છે જેના પરિણામે બ્લૉકેજ થાય છે જે સામાન્ય રક્ત પ્રવાહને અટકાવે છે. તે હાર્ટ એટેક, હાર્ટ ફેલ્યોર અથવા કાર્ડિયાક અરેસ્ટનું કારણ બની શકે છે અને તે જીવલેણ બની શકે છે.SCAD ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને તમે જન્મ આપ્યાના અઠવાડિયા અને મહિનાઓ દરમિયાન થઈ શકે છે. લક્ષણોમાં સામેલ હોઈ શકે છે:
મધ્ય છાતીમાં દુખાવો
હાથનો દુખાવો અથવા નિષ્ક્રિયતા આવે છે
જડબા, પીઠ અથવા ખભામાં દુખાવો
ઉબકા
પરસેવો
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
કેટલાક લોકો અપચો જેવા છાતી અથવા ગળામાં દુખાવો અનુભવે છે જે અપચોના ઉપાયોને જવાબ આપતા નથી.જો તમને આમાંના કેટલાક/તમામ લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો 111 અથવા 999 પર કૉલ કરો અને કહો કે તમે તમને હૃદયમાં સમસ્યા છે.
ટોક્સોપ્લાસ્મોસિસ (સંક્રમિત બિલાડીથી થતો એક ચેપી રોગ)
ટોક્સોપ્લાસ્મોસીસ એ એક ચેપ (સંક્રમણ) છે જે બિલાડીના મળ (પૂ), દૂષિત માટી અથવા દૂષિત માંસ સાથે સીધા સંપર્ક દ્વારા ગ્રસિત થવાય છે. મોટા ભાગના લોકોને ખ્યાલ નથી હોતો કે તેમને આ રોગ છે, પરંતુ તે ફ્લૂ (ઇન્ફલુએન્ઝા) જેવા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે અને તે તમારા અજાત બાળકને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ગર્ભવતી મહિલાઓને બાગકામ કરતી વખતે અથવા બિલાડીના કચરાનું સંચાલન કરતી વખતે મોજા પહેરવાની અને માટીના તમામ નિશાનો દૂર કરવા માટે ફળો અને શાકભાજીને સારી રીતે ધોવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. અમે ટોક્સોપ્લાસ્મોસિસ માટે નિયમિતપણે પરીક્ષણ કરતા નથી કારણ કે આ રોગ ખૂબ જ દુર્લભ છે.
તમારી એપોઇન્ટમેન્ટ બુક કરતી વખતે, તમારી દાયણ તમને તમારા માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય વિશે પ્રશ્નો પૂછશે જેથી તેઓ શોધી જાણી શકે કે તમને કોઈ વધારાના સહકારની જરૂર છે કે નહીં. દરેક સ્ત્રીને આ પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. જો તમને કોઈ ચોક્કસ માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા ન હોય તો પણ, જો તમે બેચેની અનુભવી રહ્યાં હોવ અથવા તમને લાગે કે તમે અલગ છો અને/અથવા તમારી પાસે કોઈ સહકાર નથી તો તમારી દાયણ સાથે વાત કરવી એ સારો વિચાર છે.તમારી દાયણ તમને પૂછશે:
તમે કેવું અનુભવો છો
શું તમને ક્યારેય માનસિક સ્વાસ્થ્યની સમસ્યા હોય છે કે ક્યારેય પહેલાં થઈ છે, જેમ કે બાયપોલર ઈફેક્ટિવ ડિસઓર્ડર, સ્કિઝોફ્રેનિયા અથવા સ્કિઝોફેક્ટિવ ડિસઓર્ડર, અગાઉના પ્રસૂતિ પછીનું સાયકોસિસ, ગંભીર ડિપ્રેશન (હતાશા) અથવા અન્ય માનસિક બીમારી
શું તમે ક્યારેય નિષ્ણાત માનસિક આરોગ્ય સેવા દ્વારા સારવાર લીધી છે
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા બાળકનાં જન્મ પછી નજીકના સંબંધીને ક્યારેય ગંભીર માનસિક બીમારી થઈ છે.
તમને કેવું લાગે છે તે વિશે તમારી દાયણ સાથે પ્રમાણિક રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારા માટે કોઈ મત બાંધશે નહીં, અને જો તમને તેની જરૂર હોય તો તેઓ તમને સહકાર અથવા સારવાર મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે. જો તમારી દાયણને લાગે કે તમારી સાથે વાત કર્યા પછી તમને વધુ સહકારની જરૂર છે, તો તેઓ તમને તમારી જરૂરિયાતો માટે સૌથી યોગ્ય સેવા જેમ કે વાત કરવાના ઉપચારો, નિષ્ણાત દાયણ, નિષ્ણાત પેરીનેટલ સેવાઓ અથવા તમારા GP પાસે મોકલશે.
પેરીનેટલ માનસિક આરોગ્ય ટીમો
કોમ્યુનિટી પેરીનેટલ માનસિક આરોગ્ય ટીમ એવી માતાઓને મદદ કરે છે જેઓ મધ્યમથી ગંભીર માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો અનુભવ કરી રહી હોય. તેઓ હાલની માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ધરાવતી મહિલાઓને ગર્ભધારણ પૂર્વેની સલાહ પણ આપે છે જેઓ ગર્ભાવસ્થાનું આયોજન કરી રહી છે. તેઓ વ્યાવસાયિકોની શ્રેણી ધરાવે છે અને કુટુંબ કેન્દ્રિત મદદ આપે છે. આ ટીમો પ્રસૂતિ સેવાઓ, આરોગ્ય મુલાકાતીઓ, વાત કરવાનો ઉપચાર, GP, અન્ય સમુદાય સેવાઓ અને ત્રીજા ક્ષેત્રની સંસ્થાઓ સાથે નજીકથી કામ કરે છે.
શા માટે મને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ સામાન્ય ફરિયાદોનો અનુભવ થવાની સંભાવના વધુ છે?
હોર્મોનલ ફેરફારો
તમારી ગર્ભાવસ્થાના શરૂઆતથી તમારું શરીર ચોક્કસ ગર્ભાવસ્થાના હોર્મોન્સ (જેને ‘રિલેક્સિન’ અને ‘પ્રોજેસ્ટેરોન’ કહેવાય છે) નું ઉચ્ચ સ્તરનું બનાવે છે. આ અસ્થિબંધન અને સ્નાયુઓને નરમ બનાવવાનું કામ કરે છે, ખાસ કરીને તમારી પીઠ અને કેડની આસપાસ, તમારા શરીરને ગર્ભાવસ્થા અને પ્રસૂતિ માટે તૈયાર કરે છે.
વજનમાં વધારો અને મુદ્રામાં ફેરફાર
તમારું શરીર તમારી મુદ્રામાં ફેરફાર કરીને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વધતા વજનને સમાયોજિત કરે છે, ઉદાહરણ તરીકે, તમે જે રીતે ઊભા રહો છો. આના પરિણામે તમારા શરીરના કેટલાક ભાગોમાં ખેચાણ વધી શકે છે. ખેચાણ ઘણીવાર તમારી પીઠ અથવા કેડની આસપાસ અનુભવાય છે.
સ્નાયુઓમાં ફેરફાર
તમારા પેટના (ફાંદ) સ્નાયુઓ તમારી કરોડરજ્જુને ટેકો આપવા માટે કાંચળીની જેમ કામ કરે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, તમારા બાળકને વધવા દેવા માટે તેઓ નરમ અને સહેજ ખેંચાય છે. આ તેમને તમારી પીઠ અને કેડને ટેકો આપવા માટે ઓછા અસરકારક બનાવી શકે છે.ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અન્ય સ્નાયુઓ પણ ખેંચાઈ શકે છે અથવા નબળા પડી શકે છે, જેમાં તમારા પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓનો સમાવેશ થાય છે જે તમારા મૂત્રાશય અને આંતરડાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.આ તમામ ફેરફારો સામાન્ય છે અને તમારા શરીરને ગર્ભવતી થવા માટે અનુકૂલન કરવા દે છે, પરંતુ તે તમને દુખાવો અને પીડા માટે સંવેદનશીલ બનાવી શકે છે. નીચેના પેજ પરની સલાહ તમને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન થતા ફેરફારો અને તમારી સંભાળ કેવી રીતે રાખવી તે વિશે જાગૃત રહેવામાં મદદ કરશે.
દુખાવો અને પીડાને રોકવા માટે હું શું કરી શકું?
તમારી પીઠની દેખભાળ કરો
તમારી મુદ્રા વિશે વિચારોતમારી ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ કરવાથી પીડા ટાળવામાં અને ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
1. જ્યારે તમે ઉભા હોય:
તમારા ‘બમ્પ’થી બચવાનો પ્રયાસ કરો જે તમને આગળ ખેંચે છે અને તમારી પીઠના નીચેના ભાગમાં વળાંકને અતિશયોક્તિ કરે છે:
તમારી ચિન (હનુ)ને અંદર કરો
તમારા ખભાને પાછળ અને નીચે ખેંચો
ધીમેધીમે તમારા નાભિને તમારી કરોડરજ્જુ તરફ ખેંચો
તમારા નિતંબને સહેજ દબાવો
તમારા ઘૂંટણને હળવા અને નરમ રાખો
2. જ્યારે તમે બેઠા હોવ:
ઝૂકવાનો પ્રયત્ન ન કરો
એવી ખુરશી પસંદ કરો જે તમારી પીઠને થોડો ટેકો આપે અને ખાતરી કરે કે તમારું નીચેનો ભાગ ખુરશીની પાછળ રહે. તમે તમારી પીઠના નાના ભાગમાં ઓશીકું અથવા રોલ્ડ અપ ટુવાલ મૂકવાની પણ રાખી શકો છો.
ખાતરી કરો કે તમારા પગ ફ્લોર પર સપાટ છે
પગના આરામ કરવાનો પ્રયાસ કરો જો તેઓ પૂરતા પ્રમાણમાં ન પહોંચે. આ તમારી કરોડરજ્જુનું દબાણ દૂર કરશે.
જેમ જેમ તમે ખુરશી અથવા પલંગ પરથી ઉભા થાઓ છો, ત્યારે તમારા પેલ્વિસને વધારાનો ટેકો આપવા માટે તમારા પેટ અને નિતંબના સ્નાયુઓને સ્ક્વિઝ કરવાનો પ્રયાસ કરો.
3. જ્યારે તમે આડા પડો છો:
તમારા ઘૂંટણની વચ્ચે ઓશીકું રાખીને એક બાજુની તરફ સૂવો (તમારા ઘૂંટણને આરામથી વાળવું).
તમને તમારા ‘બમ્પ’ ટેકો મૂકવા માટે ઓશીકું અથવા નાનો ટુવાલ મળી શકે છે.
જ્યારે એક તરફથી બીજી તરફ ફરો, ત્યારે તમારા ઘૂંટણને વાળેલો અને એકસાથે રાખો, પેટ અને નિતંબના સ્નાયુઓને દબાવો અને તબક્કાવાર ખસેડો. વૈકલ્પિક રીતે, જ્યારે તમે વળો ત્યારે તમારા નિતંબને ચોખ્ખા રાખીને તમામ ચોગ્ગાઓ પર વળો.
4. પથારીમાંથી અંદર/બહાર થવું
તમારા હિપ્સ(નિતંબ) અને ઘૂંટણને એકસાથે વાળો અને તમારી બાજુ પર રહો.
જ્યારે તમે ખસેડો ત્યારે તમારા નિતંબ અને પેટના સ્નાયુઓને દબાવો.
બેઠેલી સ્થિતિમાં તમારા હાથ વડે દબાણ કરો.
પથારીમાં જવા માટે વિપરીત અથવા ચારે તરફથી પથારીમાં ચડવાનો પ્રયત્ન કરો.
5. ઉઠવા માટે શું કરવું?
જો શક્ય હોય તો, તેવા પ્રવૃતિઓને ઓછું કરો જેમાં વળવું, ઝૂકવું, અને ભાર ઉપાડવાનું સામેલ હોય, જેમ કે નાના બાળકને ઉપાડવું અને વળીને સફાઈ કરવું
ફ્લોર પરથી ઉપાડતી વખતે, એક ઘૂંટણ પર નીચે વાળો – વિરુદ્ધ ચિત્ર જુઓ-
નીચે બેસવાને બદલે બેસવા માટે રસોડામાં ઉપયોગ કરવા માટે એક નાનો સ્ટૂલ રાખો
શક્ય હોય ત્યાં વધારે વજન ઉપાડવાનું ટાળો – તમારું શરીર તમારા બાળકને લઈ જવા માટે પહેલેથી જ સખત મહેનત કરી રહ્યું છે
શોપિંગ – ડીપ શોપિંગ ટ્રોલીમાંથી બહાર નીકળવાનું ટાળવાનો પ્રયાસ કરો. મોટા ભાર વહન કરતી વખતે, દરેક હાથમાં સમાન રીતે વજન વિતરિત કરવાનો પ્રયાસ કરો અથવા નાના બેકપેકનો ઉપયોગ કરો.
દૈનિક જીવન માટે ટિપ્સ
ફૂટવેર
1 ઇંચ કરતાં વધુ ઊંચાઈની હીલ્સ પહેરવાનું ટાળો અને સપૉર્ટિવ આર્ચ ફ્લેટ શૂઝ રાખવાનો પ્રયાસ કરો કારણ કે તે સારી સ્થિતિમાં પ્રોત્સાહિત કરી શકે છે.
ડ્રેસિંગ
પોશાક બેસીને પહેરવા. આ એક પગ પર ઊભા રહેવાનું ટાળે છે, જે પીડાને વધારી શકે છે.
ઇસ્ત્રી
ખાતરી કરો કે સપાટ લાંબા સમય સુધી ઝૂકવાનું ટાળવા માટે કમરનું સ્તર છે. વૈકલ્પિક રીતે, જો શક્ય હોય તો ઇસ્ત્રી કરવા બેસો.
રસોઈ
ખોરાક બનાવતી વખતે ઊભા રહેવાને બદલે બેસો.
કારમાં બેસવું
પહેલા નીચે બેસો, તમારા ઘૂંટણને એકસાથે રાખો અને પછી બંને પગ એક જ સમયે અંદર લો (અથવા ધીમે ધીમે બંને પગને ખસેડો). કારમાંથી બહાર નીકળવા માટે આ ક્રિયાને ફરીથી કરો.
તમારા પેટના સ્નાયુઓને મજબૂત રાખો
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તમારા પેટના સ્નાયુઓ તમારા બાળકને વધવા દે છે આ સામાન્ય છે. નીચેની સરળ કસરતો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કરવા માટે સુરક્ષિત છે અને પીઠનો દુખાવો દૂર કરવા અને તમારા નીચલા પેટના સ્નાયુઓની તાકાત અને કાર્યને બેહતર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.જો તમે કોઈ પણ કસરત વિશે અચોક્કસ હોવ, તો કૃપા કરીને શરૂ કરતા પહેલા ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ સાથે વાત કરો.
આ સ્નાયુ વિસ્તારને ટેકો આપવા માટે તમારા નીચલા પેટ અને પીઠની આસપાસ કાંચળીની જેમ લપેટી જાય છે. આ સ્નાયુને મજબૂત કરવા માટે:
તમારા હાથ અને ઘૂંટણ (ચારો તરફ) થી શરૂ કરો, તમારા ખભાને તમારા હાથ પર અને તમારા હિપ્સને તમારા ઘૂંટણ પર રાખો – તમારી પીઠ સપાટ અને સ્થિર રાખવાનો પ્રયત્ન કરો.
શ્વાસ લો, અને જેમ તમે શ્વાસ બહાર કાઢો તેમ, તમારા નીચલા પેટ/ફાંદને તમારી કરોડરજ્જુ તરફ હળવેથી ખેંચો.
10 સેકન્ડ માટે પકડી રાખો, પછી છોડો.
થાક ન લાગે ત્યાં સુધી ઓછામાં ઓછા 10 વખત પુનરાવર્તન કરો.
દિવસમાં બે કે ત્રણ વખત આ અભ્યાસ કરવાનો પ્રયત્ન કરો.
તમે આ કસરત તમારી બાજુ પર સૂઈને, અથવા જ્યારે બેઠા હોય અથવા ઊભા હોય ત્યારે પણ કરી શકો છો.જ્યારે તમે આસપાસ ચાલતા હોવ અથવા ઉપાડવા અને વહન કરતા હોવ ત્યારે તમે આ સ્નાયુને અસરકારક રીતે વ્યાયામ કરી શકો છો. ફક્ત તમારા પેટને એવી રીતે ખેંચો કે જાણે તમે તમારા બમ્પને ગળે લગાવી રહ્યાં હોવ અથવા બિકીની પહેરી રહ્યાં હોવ!
પેડુ પર નમવું
દિવાલ સામે તમારી પીઠ પર ઊભા રહો, તમારા માથા, ખભા અને નીચે દિવાલને સ્પર્શ કરો.
તમારા ઘૂંટણને વાળો, તમારી એડીને ખભા-પહોળાઈને અલગ રાખો, પગ દિવાલથી સહેજ દૂર રાખો.
તમારા પેટના બટનને તમારી કરોડરજ્જુ તરફ પાછું ખેંચો અને જ્યાં સુધી તમને લાગે કે તમારી પીઠ દિવાલ સામે સપાટ ન થાય ત્યાં સુધી તમારા તળિયાને નીચે ટેક કરો.
દસ વખત સુધી પુનરાવર્તન કરો અને સમગ્ર કસરત દિવસમાં ત્રણ વખત કરો.
વૈકલ્પિક રીતે, તમે આ કસરતને અલગ-અલગ સ્થિતિમાં કરવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો, જેમ કે ઘૂંટણિયે પડવું, પલંગ પર ઝુકાવવું, બેસવું (ખુરશી અથવા કસરત બોલ પર) અથવા ચારો તરફ) ચિત્રો 1-2 અને a-c).
તમારા પેડુ ફ્લોરના સ્નાયુઓને મજબૂત રાખો
તમારા પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓ આગળના ભાગમાં તમારા સાર્વજનિક હાડકા અને તમારા પેડુના પાછળના ભાગમાં તમારા કોક્સિક્સ (ટેલબોન) વચ્ચે આવેલા છે. તેઓ તમારા ગુદા, યોનિ અને મૂત્રાશયના છિદ્રોને ઘેરી લે છે.આ સ્નાયુઓ એક પ્લેટફોર્મ જેવા છે જે તમારા બાળકના વધતા વજનને સહાયતા આપવા માટે પેડુને મદદ કરે છે. તેઓ તમારા મૂત્રાશય અને આંતરડાનું નિયંત્રણ પણ જાળવી રાખે છે અને પેડુ હાડકાંને ટેકો આપે છે.ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, આ સ્નાયુઓ બાળકના વજનથી નબળા પડી શકે છે, અને યોનિમાર્ગના જન્મ દરમિયાન ખેંચાય છે.નબળા પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓના પરિણામે કેટલીક મહિલાઓને ખાંસી અને છીંક આવે ત્યારે (‘સ્ટ્રેસ યુરિનરી અસંયમ’ તરીકે ઓળખાય છે) પેશાબનો લિકેજ અનુભવી શકે છે. આ એક સામાન્ય ફરિયાદ છે જે ત્રણમાંથી એક મહિલાને અસર કરે છે, પરંતુ નિયમિત પેલ્વિક ફ્લોર એક્સરસાઇઝ વડે તેને અટકાવી શકાય છે, ઘટાડી શકાય છે અને તેનો સંપૂર્ણ ઉકેલ પણ લાવી શકાય છે.ભવિષ્યમાં થનારી સમસ્યાઓથી બચવા માટે તમામ ગર્ભવતી અને પ્રસૂતિ પછીની મહિલાઓને મૂત્રાશયના નિયંત્રણમાં કોઈ સમસ્યા ન હોય તો પણ તેઓ નિયમિતપણે તેમના પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓનો વ્યાયામ કરે તે ખૂબ આગ્રહણીય છે.શરૂઆતમાં, તમારે વ્યાયામ કરતી વખતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડી શકે છે, પરંતુ જેમ-જેમ તમે વધુ આત્મવિશ્વાસ મેળવશો, તમે ટેલિવિઝન જોતી વખતે, સુપરમાર્કેટની કતારમાં ઊભા રહીને અથવા કીટલી ઉકળવાની રાહ જોતી વખતે તે કરી શકો છો.
પેડુ ફ્લોર વ્યાયામ
કલ્પના કરો કે તમે વહેતા હવાને રોકવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યાં છો અને પછી આગળ ખેંચો જાણે તમે તમારા પેશાબના પ્રવાહને રોકવાનો પણ પ્રયત્ન કરી રહ્યાં છો. આ પાછળના માર્ગ અને યોનિમાર્ગને બંધ કરે છે અને ખેંચે છે.તમારે આ સ્નાયુને બે રીતે વ્યાયામ કરવાની જરૂર છે:
1. ધીમી પકડ
સ્નાયુને 10 સેકન્ડ સુધી શક્ય તેટલા વધુ સમય સુધી પકડી રાખો. ધીમે-ધીમે છોડો અને દરેક એક વચ્ચે ઓછામાં ઓછી 5 સેકન્ડ માટે આરામ કરો. સળંગ 10 કરવાનું લક્ષ્ય રાખો.
2. ઝડપીથી દબાવવું
સમાન સ્નાયુઓને ઝડપીથી દબાવો, તરત જ મુક્ત કરો. સળંગ 10 કરવાનું લક્ષ્ય રાખો.તમે આ વ્યાયામ લગભગ ગમે ત્યાં અને ગમે ત્યારે કરી શકો છો પરંતુ પેશાબ કરતી વખતે નહીં. શરૂઆતમાં જ્યારે તમે સૂતા હોવ અથવા બેઠા હોવ ત્યારે આ કસરતો તમને સરળ લાગશે.ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને પછી આ સ્નાયુઓને ટ્રેનિંગ આપવા માટે, દિવસમાં 3-6 વખત બંને વ્યાયામ કરવાની ટેવ પાડવાની પ્રયત્ન કરો.
ઉપયોગી ટીપ્સ
જો તમને પગની ઘૂંટીઓ અથવા પગમાં સોજો આવે છે, તો ખાતરી કરો કે તમે દરરોજ ચાલીને થોડો સમય પસાર કરો છો. તમારા પગને ખસેડતા રહો અને તમારા પગને ક્રોસ કરવાનું ટાળો. સપોર્ટ સ્ટોકિંગ્સ પહેરવાથી મદદ મળી શકે છે.
કેટલીકવાર મહિલાઓને તેમના હાથમાં નિષ્ક્રિયતા અને કળતર અનુભવે છે. આ અધિક પ્રવાહી રીટેન્શનને(રુકાવટ) કારણે હોઈ શકે છે અને રાત્રે અને સવારે સૌથી વધુ ખરાબ થઈ શકે છે.
જ્યારે તમે જાગો ત્યારે થોડી મિનિટો માટે તમારા હાથ પર ઠંડુ પાણી રેડવાની અજમાયશ કરો- આ રક્ત પરિભ્રમણને સુધારવામાં મદદ કરે છે. તમારા હાથને હલનચલન રાખો અને તમારી કોણીની દિશામાં તમારા હાથને મસાજ કરો. જો આ સમસ્યા રહે છે, તો તમારી દાયણ અથવા GPGPGPને તમને ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ પાસે મોકલવા માટે કહો.
ગર્ભવતી થવું મુશ્કેલ કામ છે, તેથી તમારા શરીરને સાંભળો અને જ્યારે તમને જરૂર હોય ત્યારે આરામ કરો. નિયમિત રીતે આરામ કરવા માટે થોડો સમય પસાર કરવો એ સારો વિચાર છે.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પીઠનાં નીચેના ભાગ અને પેડુની પીડા વિશે શું કરવું?
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન નીચલા પીઠનાં નીચેના ભાગ અને પેડુની પીડા ખૂબ જ સામાન્ય લક્ષણો છે અને ભાગ્યે જ કોઈ ગંભીર સમસ્યાને કારણે થાય છે.પુરાવા સૂચવે છે કે 50% મહિલાઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ પીડા અનુભવે છે. આમાંથી અડધાથી વધુ મહિલાઓ ફરિયાદ કરશે કે પીડા તેમના રોજિંદા જીવન પર અસર કરે છે.જો તમે પીઠ અથવા પેડુની પીડાથી પીડિત છો, તો ખાતરી કરો કે તમે આ પેજ પર અગાઉ સૂચિબદ્ધ બધી સલાહ અને વ્યાયામનું પાલન કરી રહ્યાં છો.
દર્દમાં રાહત
જો તમને પીઠમાં સતત દુખાવો રહે છે, તો પોતાની મદદ કરવા માટે તમે અન્ય ઘણી વસ્તુઓ કરી શકો છો. દાખલા તરીકે:
દુખાવો થતો હોય તે ભાગમાં દિવસમાં આઇસ પૅક (ભીના ટુવાલમાં લપેટી સ્થિર વટાણાની થેલી) અથવા ગરમ પાણીની બોટલ 1 થી 15 મિનીટ સુધી રાખો.તેને સીધો તમારા પેટ(ફાંદ) પે રાખવાનું ટાળો અને તમારી ત્વચાને ટુવાલથી સુરક્ષિત રાખો.
આરામ અને મસાજ તકનીકો પણ પીડા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
સક્રિય રહો, કારણ કે લાંબા સમય સુધી સ્થિર રહેવાથી સાંધા સખત અને પીડાદાયક બની શકે છે.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ઉપયોગ કરવા માટે પીડા નિવારક વિશે તમારા ફાર્માસિસ્ટ, GP અથવા દાયણ સાથે વાત કરો.
તમે આ હળવા સ્ટ્રેચને અજમાવવાનું પસંદ કરી શકો છો, જે તમારા પીઠના નીચેના ભાગમાં દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
યાદ રાખો – સામાન્ય રીતે એવું નથી હોતું કે જ્યારે આપણે અજીબ રીતે ઉપાડીએ અથવા ખરાબ રીતે ઊભા રહીએ ત્યારે પીડા થાય છે; તે અનેકવાર આપણા રોજિંદા પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન આપણા શરીર પર સતત તણાવ અને તાણ હોય છે.તેથી, આ પુસ્તિકામાંની તકનીકોનો ઉપયોગ કરીને તમારી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓને સંશોધિત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે, અમે સૂચવેલી કેટલીક હળવી કસરતો કરો અને ખાતરી કરો કે તમે દિવસ અને અઠવાડિયા દરમિયાન તમારી પ્રવૃત્તિઓને ગતિ આપો.જો તમને હજુ પણ દુખાવાની તકલીફ હોય તો કૃપા કરીને તમારી દાયણ અથવા GPને ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ પાસે મોકલવા કહો.
હું કેવી રીતે સક્રિય રહી શકું?
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તમારા શરીરના સૌથી વધુ તાણવ હોય તેવા ભાગોને વ્યાયામ કરીને પ્રારંભ કરો. તમારી પીઠ, પેટ અને પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓને મજબૂત રહેવા માટે નિયમિત કસરતની જરૂર છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ચાલવું, તરવું, યોગા અને પિલેટ્સ જેવી હળવી ઓછી અસરવાળી કસરત સલામત અને ખૂબ ભલામણ કરવામાં આવે છે.વ્યાયામ ‘એન્ડોર્ફિન્સ’ નામના હોર્મોન્સના સ્ત્રાવને પ્રોત્સાહિત કરે છે જે તમને સારું લાગે છે, સારી ઊંઘ લેવામાં અને પીડા ઘટાડવામાં મદદ કરે છેજો કે, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કસરત કરવાના કેટલાક નિયમો હોય છે:
અમે સલાહ આપીએ છીએ કે તમે હોકી/નેટબોલ જેવી સંપર્ક રમતો ટાળો.
સુનિશ્ચિત કરો કે ઇજાથી બચવા માટે તમે વોર્મઅપ અને કૂલ ડાઉન કરો.
સુનિશ્ચિત કરો કે તમને વધારે શ્વાસ ન લાગે અને હજુ પણ તમે સંપૂર્ણ વાક્યોમાં વાત કરી શકો.
દોડવા અને કૂદવા જેવી ઉચ્ચ અસરવાળી કસરતો બદલો, ઓછી કરો અથવા બંધ કરો.
પેરીનિયમ મસાજ શું છે અને તે કેવી રીતે મદદ કરી શકે છે?
પેરીનિયમ એ યોનિ અને ગુદા (પાછળનો માર્ગ) વચ્ચેનો વિસ્તાર છે. પેરીનિયમ મસાજનો ઉપયોગ અંતમાં ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પેરીનિયમ પેશીઓ અને ડાઘ પેશીઓને ખેંચવા માટે થાય છે. તે વિસ્તારને ડિસેન્સિટાઇઝ કરવામાં અને કોઈપણ પીડા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. આ જાતીય સંબંધોમાં પાછા ફરવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.
મસાજ કેવી રીતે કરવું
તૈયાર કરો
અરીસો તમને યોનિ અને ગુદા વચ્ચેનો વિસ્તાર શોધવામાં મદદ કરી શકે છે જેથી તમે જાણો છો કે તમે શું કરી રહ્યા છો. કલ્પના કરો કે તમારું પેરીનિયમ ઘડિયાળના ચહેરાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. નખ કાપેલા હાથ સાફ હોવા જોઈએ, ખાતરી કરો કે તમારું મૂત્રાશય ખાલી છે. કેટલીક મહિલાઓને લાગે છે કે અગાઉ ગરમ નહાવાથી પેશીઓને આરામ અને નરમ પાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
સ્થિતિ
પોતાને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખો જેથી તમે આરામદાયક હોય. તમે પ્રયત્ન કરી શકો છો:
નીચે ઉભડક બેસવું (દિવાલ સામે પાછળ ઝૂકીને અથવા પલંગ અથવા ખુરશી પર આગળ જઈને તમારી જાતને ટેકો આપવો).
શૌચાલય પર બેસવું
ખુરશી/શૌચાલય પર એક પગ ઊંચો રાખીને ઊભા રહેવું
પાછળ નમવું અથવા ચારેતરફ ઘૂંટણિયે ટેકવું
તકનિક
વનસ્પતિ તેલ (જેમ કે બદામ અથવા જેતૂનનું તેલ) નો ઉપયોગ કરીને તમારી આંગળીઓને સારી રીતે લુબ્રિકેટ કરો. યોનિમાર્ગમાં 2 થી 5 સેન્ટિમીટર સુધી એક અથવા બે આંગળીઓ દાખલ કરો. પેરીનિયમના પેશીઓમાં અને યોનિમાર્ગની અંદર તેલની માલિશ કરો. પેશીઓ તૈયાર કરવા માટે, ગુદા તરફ દબાવીને શરૂ કરો અને પછી નીચે અને પાછળની બાજુએ સખત સ્વીપિંગ હિલચાલનો ઉપયોગ કરો. કલ્પના કરો કે તમારી આંગળીઓ ઘડિયાળના હાથની જેમ 3 થી 9 સુધી સાફ કરી રહી છે. સમગ્ર દબાણ જાળવી રાખીને 2 મિનિટ સુધી આ ચાલુ રાખો.આ પછી, કાલ્પનિક ઘડિયાળ પર 5, 6 અને 7 પર સખત દબાણ કરો. દરેક સ્ટ્રેચને ત્યાં સુધી પકડી રાખો જ્યાં સુધી તમને લગભગ 2 મિનિટ સુધી બર્નિંગ, ડંખતી સંવેદના ન લાગે. આ ટેકનિક પીડાદાયક હોઈ શકે છે/ ડંખની સંવેદનાનું કારણ બની શકે છે – આ સામાન્ય છે.આખા ડાઘ પર તમારા અંગૂઠા અથવા આંગળીના ટેરવા વડે ગોળાકાર મોંશનમાં કામ કરવાનો પ્રયત્ન કરો અને એક સમયે ડાઘના એક વિસ્તાર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો. હળવા દબાણથી શરૂઆત કરો અને જેમ તમે આરામદાયક અનુભવો તેમ બનાવો.કોઈ પણ તેલ ઉમેર્યા વિના પણ સ્નાનમાં માલિશ કરી શકાય છે.
આવર્તન
5-10 મિનિટની વચ્ચે દર અઠવાડિયે 3-4 વખત તકનીકનો અભ્યાસ કરવાનું લક્ષ્ય રાખો. જ્યાં સુધી વિસ્તાર અસંવેદનશીલ અને ઓછો પીડાદાયક ન થાય ત્યાં સુધી મસાજ ચાલુ રાખી શકાય છે.
જો તમને કોઈ સમસ્યા હોય, અથવા વધુ સલાહ જોઈતી હોય, તો તમારા સ્થાનિક પ્રસૂતિ પહેલાંના ક્લિનિક, તમારી કોમ્યુનિટી દાયણ અથવા GPનો સંપર્ક કરો.
સ્વીકૃતિ
આ સામગ્રીનું નિર્માણ મહિલા આરોગ્ય ફિઝિયોથેરાપી વિભાગ, ઇમ્પીરીયલ કોલેજ હેલ્થકેર NHS ટ્રસ્ટ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે અને તેનો ઉપયોગ પરવાનગી સાથે કરવામાં આવે છે.
ઉબકા અને ઉલટી ગર્ભાવસ્થાના સામાન્ય લક્ષણો છે અને 10 માંથી 8 મહિલાઓ પર આની અસર દેખાય છે. તે સામાન્ય રીતે ગર્ભાવસ્થાના પ્રારંભમાં શરૂ થઈને પ્રથમ ત્રિમાસિકના અંત સુધીમાં ઉકેલાઈ જાય છે, જો કે અમુક કિસ્સાઓમાં તે લાંબા સમય સુધી થઈ શકે છે. કેટલીક મહિલાઓમાં આનાં લક્ષણો વધુ ગંભીર હોય છે, ખાસ કરીને જો:
તેમને આ પહેલાં પણ આ લક્ષણો દેખાયા હોય અથવા
જોડિયા અથવા ત્રણ બાળકો જેવી બહુવિધ ગર્ભાવસ્થા હોય;
મોલર પ્રેગ્નન્સી તરીકે ઓળખાતી અસામાન્ય સ્થિતિ હોય.
કેટલીકવાર ઉબકા અને ઉલટી તમારા આંતરડા, કિડની અથવા અપેન્ડિક્સના ચેપ અથવા તમારા પેટમાં બળતરા જેવા કારણોને કારણે થાય છે. આ અન્ય કારણોને બાકાત રાખવામાં આવે તે મહત્વનું છે, ખાસ કરીને જો તમને તાવ, તમારી ઉલટીમાં લોહી, પેટમાં દુખાવો અથવા ઢીલી મળ જેવા અસામાન્ય લક્ષણો હોય. જો આ લક્ષણો તમારી ગર્ભાવસ્થાના 11માં અઠવાડિયા પછી જ શરૂ થયા હોય તો આ અન્ય કારણોને ધ્યાનમાં લેવું ખૂબ જરૂરી છે.
હાયપરમેસિસ ગ્રેવિડેરમ (HG) શું છે?
આ ગર્ભાવસ્થામાં થતા ઉબકા અને ઉલટીનું એ ગંભીર સ્વરૂપ છે, જેમાં તમને ડિહાઈડ્રેશન થાય છે, તમે નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં વજન ગુમાવો છો અને તમારે અસામાન્ય બ્લડ ટેસ્ટ કરાવવા પડે છે. તે 100 ગર્ભવતી મહિલાઓમાંથી 1 થી 3 મહિલાઓને અસર કરી શકે છે. આ બીમારી ધરાવતી મહિલાઓને રિહાઈડ્રેશન માટે હોસ્પિટલમાં જવું પડી શકે છે. ઘણી મહિલાઓમાં, HG 20 અઠવાડિયા (5 મહિના) સુધીમાં થઈ જાય છે, પરંતુ ક્યારેક તે ગર્ભાવસ્થાના અંત સુધી ટકે છે.ગર્ભાવસ્થાના ઉબકા અને ઉલટી ક્યારેક તમારા મૂડ અને તમારા સામાન્ય જીવનના તમામ પાસાઓને અસર કરી શકે છે. કેટલીક મહિલાઓમાં, લક્ષણો એટલા ગંભીર હોઈ શકે છે કે તેઓ હતાશ થઈ જાય છે અને તેમને કાઉન્સેલિંગ જેવા વધારાના સહાયતાની જરૂર પડે છે. જો તમને લાગે કે તમે સતત નિરાશા અનુભવો છો તો તમારે તમારા GP, દાયણ અથવા સ્થાનિક અર્લી પ્રેગ્નન્સી યૂનિટ (EPU) સાથે વાત કરીને તેમની મદદ લેવી જોઈએ.
મારે કઈ સારવારની જરૂર છે?
હળવા લક્ષણો ધરાવતી મોટાભાગની મહિલાઓ પોતાની દેખભાળ જાતે રાખી શકે છે. તમારે ઓછી માત્રામાં વારંવાર ખાતા રહેવું જોઈએ અને એવા કોઈપણ ખોરાક અથવા ગંધથી દૂર રહેવું જોઈએ જે લક્ષણોને પ્રોત્સાહિત કરે છે. કેટલીક મહિલાઓને આદુ નાખેલી વસ્તુઓ ખાવા કે પીવાથી રાહત મળે છે. એક્યુપ્રેશર અથવા એક્યુપંક્ચર જેવા પૂરક ઉપચારો પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.જો આનાથી રાહત નથી મળતી, તો તમારે તમારા GPને મળવું જોઈએ, જેઓ એન્ટિ-સિકનેસ દવા પ્રિસ્ક્રાઈબ કરશે. આ દવાઓ ગર્ભાવસ્થા માટે સલામત છે.મૌખિક એન્ટિ-સિકનેસ દવા લેવા છતાં જો તમારી બીમારી ઓછી થતી નથી અને તમને નીચેનામાંથી કોઈ લક્ષણો છે, તો તમારે તમારા સ્થાનિક અકસ્માત અને ઇમર્જન્સી (A&E) વિભાગમાં જવું જોઈએ અથવા તમારી સ્થાનિક હોસ્પિટલમાં EPU સાથે વાત કરવી જોઈએ:
તમારૂં વજન ઘટ્યું છે (ગર્ભાવસ્થા પહેલાના વજનમાં 5% કે તેથી વધુનો ઘટાડો ચિંતાની બાબત છે).
તમને તાવ, ઉલ્ટીમાં લોહી, પેટમાં દુખાવો અથવા ઢીલી મળ આવે છે.
એવી બીમારી જેના માટે તમારે દવા લેવાની જરૂર છે, પણ તમે તે ઉલટીને કારણે હવે નથી લઈ શકતા, દા.ત. એન્ટિ-એપીલેપ્ટિક દવાઓ.
તમને હૃદય અથવા કિડનીની સમસ્યા અથવા ડાયાબિટીસ જેવી બીમારી છે.
હોસ્પિટલમાં, તમને ડ્રિપ (ટપકતું પ્રવાહી) દ્વારા પ્રવાહી તેમજ ડ્રિપ અથવા ઇન્જેક્શન દ્વારા એન્ટિ-સિકનેસ દવા આપવામાં આવશે. જો આના નિયમિત ઉપયોગ પછી પણ રાહત ન થાય, તો તમારી સારવાર માટે ડ્રિપમાં કોર્ટીકોસ્ટેરોઈડ્સ પણ ઉમેરવામાં આવી શકે છે. લોહીના ગંઠાવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમને વિટામિન રિપ્લેસમેન્ટ ડ્રિપ્સ અને લોહી પાતળું કરવા માટેનું ઇન્જેક્શન પણ આપવામાં આવી શકે. ચેપ શોધવા અને તમે કેટલા ડિહાઈડ્રેટેડ છો તે જાણવા માટે તમારા કેટલાક રક્ત પરીક્ષણો સાથે જ તમારા પેશાબની તપાસ પણ કરવામાં આવશે.જો તમને આનાથી રાહત થાય, તો તમે ઘરે જઈ શકો છો અને બીજા દિવસે વધુ સારવાર અને દવાઓ માટે પાછા આવી શકો છો. આને દૈનિક ધોરણે ચાલુ રાખી શકાય છે અને હોસ્પિટલમાં દાખલ થવું પડતું નથી. જો તમારા લક્ષણો ખૂબ ગંભીર છે, તો તમને દેખરેખ અને સારવાર માટે હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાની સલાહ આપવામાં આવી શકે છે.તમને મલ્ટિપલ પ્રેગનન્સી અથવા મોલર પ્રેગનન્સી છે કે કેમ તે તપાસવા માટે બિન-તાત્કાલિક પ્રારંભિક પ્રેગનન્સી સ્કેન પણ કરવામાં આવશે.
ભવિષ્યની ગર્ભાવસ્થા પર આની શું અસર થશે?
ભવિષ્યની ગર્ભાવસ્થામાં તમને આ બીમારી ફરીથી થવાનું જોખમ વધુ છે, તેથી જો તમને લાગે કે તમને લક્ષણો દેખાઈ રહ્યાં છે, તો બનતી વહેલી તકે મદદ મેળવો.
અજ્ઞાત સ્થાનની ગર્ભાવસ્થા (PUL) એ છે જ્યારે તમારી પ્રેગ્નન્સી ટેસ્ટ પોઝિટિવ છે પરંતુ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન પર પ્રેગ્નન્સી જોઈ શકાતી નથી. આવું શા માટે થાય છે તેના ત્રણ મુખ્ય કારણો છે:
1. ગર્ભાવસ્થા એકદમ શરૂઆતનાં તબક્કામાં છે અને અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેનમાં દેખાઈ શકે એ કરતાં ખૂબ નાની છે.
2. ગર્ભની કસુવાવડ થઈ ગઈ છે અને એ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન પર દેખાતો નથી. ગર્ભાવસ્થાના હોર્મોનનું સ્તર બિન-ગર્ભવતી સ્તરે આવવામાં 3 અઠવાડિયા જેટલો સમય લાગી શકે છે, તેથી પ્રેગ્નન્સી ટેસ્ટ હજી પણ પોઝિટિવ દેખાઈ શકે છે. જો તમને તાજેતરમાં ભારે રક્તસ્રાવ થયો હોય તો આવું થવાની શક્યતા વધુ છે.
3. ગર્ભ ગર્ભાશયની બહાર રહી ગયો છે, જેને એક્ટોપિક પ્રેગ્નન્સી કહેવાય છે, સાથે જ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન પર દેખાઈ શકે તે કરતાં ખૂબ નાનો છે.
એ પછી શું થશે?
તમારે તમારા પ્રેગ્નન્સી હોર્મોન (βHCG)નાં સ્તરની તપાસ કરાવવાની રહેશે. કેટલીક હોસ્પિટલો પ્રોજેસ્ટેરોન (અંડાશયના હોર્મોન)નાં સ્તરનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે એક ટેસ્ટ પણ લે છે. તમારા સ્થાનિક અર્લી પ્રેગ્નન્સી યુનિટ (EPU) ના પ્રોટોકોલ અનુસાર βHCG સ્તરો પછી 48 કલાકમાં રિપીટ થઈ શકે છે.48-કલાકના સમયગાળામાં βHCG સ્તરમાં 63%નો વધારો (જેને ‘ડબલિંગ ટાઈમ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે) સામાન્ય રીતે (પરંતુ એકમાત્ર નહીં) ગર્ભાશયમાં વિકસિત થઈ રહેલી ગર્ભાવસ્થા સાથે સંકળાયેલ છે. આ બ્લડ ટેસ્ટની પેટર્ન અન્ય બ્લડ ટેસ્ટ, યુરિન પ્રેગ્નન્સી ટેસ્ટ અથવા રિપીટ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન ફરીથી ક્યારે કરવા એ સહિત અન્ય બાબતોનું માર્ગદર્શન આપવામાં મદદરૂપ થશે.આ સમય તણાવભર્યો હોઈ શકે છે અને જ્યારે તમારી પ્રેગ્નન્સીનું સ્થાન અનિશ્ચિત હોય ત્યારે ચિંતા થવી સ્વાભાવિક છે, ખાસ કરીને જો તમને પહેલાં તમને કસુવાવડ થઈ હોય. જો કે, યોગ્ય નિદાન મેળવવા માટે લાગતો સમય મહત્વપૂર્ણ છે અને EPUમાં નિષ્ણાત ટીમ તમને સંપૂર્ણ રીતે સહકાર આપશે. પ્રેગ્નન્સીનાં સ્થાનનું યોગ્ય નિદાન કરવા અને યોગ્ય સારવાર અને સહાય માટે તમને વધુ બ્લડ ટેસ્ટ અને સ્કેન કરાવવાનું કહેવામાં આવશે. જો આ સમય દરમિયાન તમને કોઈ પણ પ્રશ્નો અથવા સમસ્યાઓ હોય, તો તમે ટીમનો સંપર્ક કરી શકશો.
મારે કયા ચિંતાજનક લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું જોઈએ?
આ એક એક્ટોપિક પ્રેગ્નન્સી(ગર્ભાશયની બહાર રહી ગયેલી પ્રેગ્નન્સી) હોવાનું જોખમ હોઈ શકે છે, જે ક્યારેક જીવલેણ આંતરિક (પેટનાં) રક્તસ્રાવનું કારણ બની શકે છે. આવું થવાનું જોખમ ઘણું ઓછું છે અને તમારી EPU ટીમ તમને માર્ગદર્શન આપશે. જો કે, જો તમને નીચેની સમસ્યાઓમાંથી કોઈ સમસ્યા હોય તો તમારે તમારા સ્થાનિક EPU ને સલાહ માટે કૉલ કરવો જોઈએ અથવા તમારાં લોકલ એક્સિડેન્ટ એંડ ઇમર્જન્સી (A&E) વિભાગમાં જવું જોઇએ:
યોનિમાર્ગમાંથી રક્તસ્રાવ: જો તમને પેટમાં અસહ્ય દુખાવો, તાવ અથવા અસામાન્ય સ્રાવ સાથે ભારે રક્તસ્ત્રાવ થતો હોય તો તમારે તાત્કાલિક તબીબી મદદ લેવી જોઈએ. જો કે, ગર્ભાવસ્થામાં રક્તસ્ત્રાવ થવો સામાન્ય બાબત છે અને એ કદાચ ભારે ન પણ હોય. આ હંમેશા ગંભીર સ્થિતિનો સંકેત નથી હોતો, પરંતુ એની તપાસ થવી જરૂરી છે.
પેટનો (પેડુ) દુખાવો: આ દુખાવો સામાન્ય રીતે તમારા પેટના નીચેના ભાગમાં ઘણું કરીને એક બાજુએ થાય છે જે ધીમે ધીમે અથવા અચાનક વધી જાય છે અને તે ખૂબ તીવ્ર હોઈ શકે છે. પેટમાં અચાનક દુખાવો થાય છે અને અચાનક જ મટી જાય છે અને ક્યારેક એને ‘વાયુ’ પણ માની લેવામાં છે. સગર્ભાવસ્થાના પ્રારંભમાં કોઈ પણ દુખાવાની હંમેશા તપાસ કરાવવી જોઈએ.
ખભાના છેડે દુખાવો: આ ખભાની બ્લેડની આસપાસનો દુખાવો છે, અને જો આવું થાય તો તમારે તાત્કાલિક મેડિકલ હેલ્પ લેવી જોઈએ. આ દુખાવો કદાચ પેટમાં થતાં આંતરિક રક્તસ્રાવને કારણે હોઈ શકે છે અને આ ભાગમાં ચેતાઓમાં થતી બળતરાને કારણે ખભામાં દુખાવો થાય છે.
ઝાડા: આ બીમારી ઉપર વર્ણવ્યા પ્રમાણે આંતરિક રક્તસ્રાવ સાથે પણ સંકળાયેલ હોઈ શકે છે, જેમ કે ખભામાં દુખાવો. આવા કિસ્સાઓમાં પેટમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે અને જો આવું થાય તો તમારે તાત્કાલિક મેડિકલ હેલ્પ લેવી જોઈએ.
એક્ટોપિક પ્રેગ્નન્સી રપ્ચર: ઉપરોક્ત લક્ષણો ઉપરાંત, નીચેનામાંથી કોઈપણ લક્ષણો એક્ટોપિક રપ્ચરનું લક્ષણ હોઈ શકે છે જેને તાત્કાલિક A&Eની સારવારની જરૂર છે – પેટમાં સતત અને તીવ્ર દુખાવો; ઉબકા/ઉલટી; ચક્કર/ ચક્કર આવવાની લાગણી; નિસ્તેજ દેખાવ.
ગર્ભાવસ્થાની મધ્ય અવસ્થામાં નીચે સરી આવેલી નાળ તરીકે આ પરિસ્થીતિ અલ્ટ્રાસાઉન્ડના સૂક્ષ્મ અવલોકન વખતે જાણી શકાય છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે નાળ ગર્ભાશયના પ્રવેશદ્વારના તમામ અથવા થોડા ભાગને આવરી લે છે.જો તમને નીચે સરી આવેલી નાળ હોવાનું જણાયું, તો તમને 32-36 અઠવાડિયાની વચ્ચે ફરીથી સ્કેન (સૂક્ષ્મ અવલોકન) કરવામાં આવશે. મોટાભાગની નીચે સરી આવેલી નાળ 36 અઠવાડિયા સુધીમાં ગર્ભાશયના ઉપરના ભાગમાં જતી રહે છે, જો કે 10% કિસ્સામાં નીચે સરી આવેલી નાળ નીચે જ રહે છે. આને લીધે ગર્ભાવસ્થામાં અચાનક અને ગંભીર રક્તસ્રાવ થઈ શકે છે, જે હોય છે. ગંભીર નાળના અવરોધનાં કિસ્સામાં સિઝેરિયન દ્વારા બાળકનાં જન્મની ભલામણ કરવામાં આવી શકે છે, અને લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડવાની સંભાવના વધારે હોઈ શકે છે.
પારવો નામનો વાયરસ ખૂબ ચેપી હોય છે અને સામાન્ય રીતે બાળકોને અસર કરે છે. મુખ્ય લક્ષણમાં ચહેરા પર લાલ ફોલ્લીઓ થાય છે. તેની સાથે હળવો તાવ, માથાનો દુખાવો અને ગળામાં દુખાવો પણ હોઈ થઈ શકે છે. જો તમે તમને ગર્ભાવસ્થામાં પરવો નામના વાયરસનો ચેપ લાગે છે તો તે તમારા બાળક માટે હાનિકારક બની શકે છે. જો તમને લાગતું હોય કે તમે પરવો નામના વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યા હોવ તો કૃપા કરીને તમારા GP અથવા દાયણ સાથે વાત કરો.
મોલર ગર્ભાવસ્થાને હાઇડેટીડી ફોર્મ મોલ અથવા જેસ્ટેશનલ ટ્રોફોબ્લાસ્ટિક ડીસીઝ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. મોલર ગર્ભાવસ્થામાં પ્લેસેન્ટાના કોષો અસામાન્ય રીતે વિકસે છે. મોલર ગર્ભાવસ્થા રંગસૂત્રોની સંખ્યામાં અસંતુલનના પરિણામે અનિયમિત રીતે થાય છે. આ અસંતુલનને કારણે સ્વસ્થ ગર્ભાવસ્થાનો વિકાસ શક્ય નથી. મોલર ગર્ભાવસ્થાના બે પ્રકાર છે.
1. આંશિક મોલ
આ તે છે જ્યાં બે શુક્રાણુઓએ એક ઇંડાને ફળદ્રુપ બનાવ્યું છે અને સામાન્ય બેને બદલે રંગ સૂત્રોના ત્રણ સેટ છે.
2. સંપૂર્ણ મોલ
આ તે છે જ્યાં એક શુક્રાણુ (અથવા ક્યારેક બે) એક ખાલી ઇંડાને ફળદ્રુપ કરે છે (જેમાં કોઈ આનુવંશિક દ્રવ્ય નથી).
તેનુંનિદાનકેવીરીતેકરવામાં આવે છે?
મોલર ગર્ભાવસ્થાનું નિદાન મોટા ભાગે કસુવાવડ પછી કરવામાં આવે છે, જ્યારે ગર્ભાવસ્થાના ટીસ્યુ (કોષો)ને હોસ્પિટલની પ્રયોગશાળા દ્વારા માઇક્રો સ્કોપમાં જોવામાં આવે છે. ગર્ભાવસ્થા આંશિક અને પૂર્ણ મોલર ગર્ભાવસ્થા હતી કે કેમ તે નિર્ધારિત કરવા માટે પ્રયોગશાળા દ્વારા ચોક્કસ માપદંડોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. કેટલીક વાર અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન પર આ નિદાનની શંકા હોઈ શકે છે પરંતુ તેની પુષ્ટિ માઇક્રોસ્કોપમાં વિસ્તૃત તપાસ પછી જ કરી શકાય છે.
આગળ શું થાય છે?
જ્યારે મોલર ગર્ભાવસ્થાની શંકા હોય, ત્યારે ગર્ભાશયમાંથી ગર્ભાવસ્થાના ટીસ્યુ (કોષો)ને દૂર કરવા માટે એક ઓપરેશનની જરૂર પડશે, કારણ કે આ સ્વસ્થ ગર્ભાવસ્થા નથી. આ ઓપરેશન સામાન્ય રીતે જનરલ એનેસ્થેટિકની ઉપસ્થિતિમાં કરવામાં આવે છે અને તેમાં ગર્ભને દૂર કરવા માટે એક નાની સક્શન ટ્યુબનો સમાવેશ થાય છે જેને યોનિ અને સર્વિક્સ (તમારા ગર્ભાશયની ગરદન) માંથી પસાર કરવામાં આવે છે. ગર્ભાવસ્થાના ટીસ્યુ (કોષો)ને વિસ્તૃત મૂલ્યાંકન માટે પ્રયોગશાળામાં મોકલવામાં આવશે.જો મોલર ગર્ભાવસ્થાની પુષ્ટિ થાય, તો ગર્ભાવસ્થા હોર્મોન (βHCG) નેગેટિવ લેવલ સુધી ઘટ્યા છે તેની પુષ્ટિ કરવા માટે તમારે સતત બ્લડ ટેસ્ટની જરૂર પડશે. આ અગત્યનું છે કારણ કે એકનાનું જોખમ છે કે કેટલાક અસામાન્ય ગર્ભાવસ્થા કોષો મોલર ગર્ભાવસ્થાનાવધુ ગંભીર સ્વરૂપમાં વિકસી શકે છે (નીચે જુઓ).તમને તમારી સૌથી નજીકના ઉચ્ચ નિષ્ણાત કેન્દ્રમાં મોકલવામાં આવશે, જે લંડન, શેફિલ્ડ અથવા ડંડીમાં સ્થિત છે, જેઓ કેટલાંક અઠવાડિયા અને મહિનાઓ સુધી આ ફોલો-અપના કાર્યભારી હશે. આ ફોલો-અપ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે કેટલાક કિસ્સાઓમાં મોલર ગર્ભાવસ્થા સતત વિકસતી જાય છે અને ક્યારેક ક્યારેક જેસ્ટેશનલ ટ્રોફો બ્લાસ્ટિકનિયો પ્લાસિયા નામના કેન્સરના દુર્લભ સ્વરૂપમાં વિકસી શકે છે. આ સામાન્ય નથી અને જો તે થાય છે તો કીમો થેરાપીની સારવાર અત્યંત ઉચ્ચ ઉપચાર દર (98-100% ઉપચાર દર) સાથે સંકળાયેલ છે.તમારું ફોલો-અપ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી તમે ગર્ભવતી ન થાઓ તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ગર્ભ નિરોધકની લગભગ તમામ પદ્ધતિઓ ઉપયોગ કરવા માટે સુરક્ષિત છે, પરંતુ તમારા betaHCG (બીટાએચસીજી) નેગેટિવ ન થાય ત્યાં સુધી ગર્ભાશયની અંદર મુકાતું ઉપકરણ જેમ કે કોઇલની ભલામણ કરવામાં આવતી નથી. અમે સલાહ આપીએ છીએ કે તમે તમારા ડૉક્ટર સાથે સૌથી વધુ યોગ્ય ગર્ભ નિરોધકની ચર્ચા કરો. ભવિષ્યની ગર્ભાવસ્થામાં ફરીથી મોલર ગર્ભાવસ્થા થવાનું જોખમ ઓછું હોય છે અને લગભગ100 માંથી1 મહિલાને થાય છે.
દુર્લભ હોવા છતાં, ગર્ભાવસ્થામાં લિસ્ટરિઓસિસ ચેપ નવા જન્મેલા બાળકોમાં કસુવાવડ, મૃત્યુ અથવા ગંભીર બીમારી તરફ દોરી શકે છે. લિસ્ટેરિયા બિનપાશ્ચરાઇઝ્ડ દૂધમાં અને પેટે સહિત ઘણા ઠંડા ખોરાકમાં જોવા મળે છે.
SCAD એ એક દુર્લભ પરંતુ ગંભીર હૃદયની સ્થિતિ(સમસ્યા) છે જે કોરોનરી (હૃદય) ધમનીમાં ફાટી જવું
અથવા લિસોટોનું કારણ બને છે જેના પરિણામે બ્લૉકેજ થાય છે જે સામાન્ય રક્ત પ્રવાહને અટકાવે છે. તે હાર્ટ એટેક, હાર્ટ ફેલ્યોર અથવા કાર્ડિયાક અરેસ્ટનું કારણ બની શકે છે અને તે જીવલેણ બની શકે છે.
SCAD ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને તમે જન્મ આપ્યાના અઠવાડિયા અને મહિનાઓ દરમિયાન થઈ શકે છે. લક્ષણોમાં સામેલ હોઈ શકે છે:
