ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સેપ્સિસ (ચામડી ઉપર ગડગૂમડનો સડો)
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને/અથવા તમારા બાળકના જન્મ પછી ચેપને ક્યારેય દુર્લક્ષ ન કરવો જોઈએ. કેટલાક ચેપ સેપ્સિસ તરીકે ઓળખાતી વધુ ગંભીર પરિસ્થિતિમાં વધી શકે છે, જ્યાં ચેપ લોહીના પ્રવાહમાં અને આખા શરીરમાં ફેલાઈ જાય છે. જો ઉપચાર ન કરવામાં આવે તો સેપ્સિસ આઘાત, કોઈ પણ અંગ નકામું થઇ શકે છે અને મૃત્યુ થઇ શકે છે. જ્યારે મોટાભાગની મહિલાઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા પછી ચેપ અથવા સેપ્સિસથી પીડાતી નથી, જો તેઓ કરે તો તેને ઓળખી કાઢવાની અને ઝડપથી ઉપચાર કરાવવાની જરૂર હોય છે.
સેપ્સિસના લક્ષણો
ચેપના પ્રથમ લક્ષણો સામાન્ય રીતે તમારા ટેમ્પરેચર, હાર્ટ રેટ અને શ્વાસમાં વધારો થવા લાગે છે. તમે અસ્વસ્થ પણ મહેસુસ કરી શકો છો, શરદી અને ફ્લૂ જેવા લક્ષણો અને તમારા પેટ અને/અથવા ઝાડામાં ચિંતાજનક દુખાવો થઈ શકે છે. સેપ્સિસ ખૂબ જ ઝડપથી પ્રગતિ કરી શકે છે તેથી જો તમે તમારા સ્વાસ્થ્ય વિશે ચિંતિત હોવ તો સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા બાળજન્મ પછી ચેપ કેવી રીતે અટકાવી શકાય છે?
સારી વ્યક્તિગત સ્વચ્છતા મદદરૂપ થાય છે. આમાં નિમ્નલિખિતનો સમાવેશ થઈ શકે છે: દૈનિક સ્નાન, સારી રીતે હાથ ધોવા અને સૂકવવા, પેરીનેલ એરિયા (યોનિ અને પાછળના માર્ગની વચ્ચે) સ્વચ્છ, શુષ્ક રાખવું અને પ્રસૂતિ/સેનિટરી પેડ્સને વારંવાર બદલવું આવી તમામ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. શૌચાલયમાં જતા પહેલા અને પછી અને પ્રસૂતિ/સેનિટરી પેડ બદલતા પહેલા તમારા હાથ ધોવા મહત્વપૂર્ણ છે.
મને ચેપ અથવા સેપ્સિસ થવાની સંભાવના ક્યારે હોઈ શકે છે?
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા તમારા બાળકના જન્મ પછી સેપ્સિસ થઈ શકે છે. નિમ્નલિખિત સંજોગોમાં ચેપ લાગવાનું જોખમ વધી જાય છે:
ગર્ભપાત અથવા ERPC થયા પછી (ERPC – ગર્ભાધાનના જાળવી રાખેલા ઉત્પાદનોને કાઢી નાખવું એ ગર્ભાશયમાંથી પેશીઓને હટાવાની સર્જિકલ પ્રક્રિયા છે)
મેમ્બ્રેનનું અકાળ ભંગાણ (જ્યારે તમારું બાળક જન્મે તે પહેલાં પાણી બહાર નીકળી જાય છે)
જો તમારા બાળકના જન્મના 24 કલાકથી વધુ સમય પહેલાં તમારું પાણી બહાર નીકળી જાય છે
જો તમને પેશાબમાં ચેપ (UTI) થયો હોય
જો તમારા બાળકનો જન્મ સમય પહેલા/વહેલો થયો હોય (તેની નિયત તારીખ પહેલા)
તમારા બાળકને જન્મ આપ્યા પછી – ગંભીર ચેપનો વિકાસ થવાનો આ સૌથી સામાન્ય સમય છે; વિશેષ રીતે જો તમે તમારા બાળકને ઇમરજન્સી સિઝેરિયન વિભાગ દ્વારા, ફોર્સેપ્સ અથવા વેક્યૂમ ડિલિવરી દ્વારા, અથવા જો તમને પેરીનેલ જખમ અથવા એપિસોટોમી હોય તો).
મારે ક્યારે દાયણ અથવા ડૉક્ટર પાસે જવું જોઈએ?
જો તમને સમસ્યા હોય, અસ્વસ્થ હોવ અને/અથવા જો તમને નિમ્નલિખિત માંથી કોઈ પણ લક્ષણો જણાય તો તમારે તમારા GP અથવા પ્રસુતિ યૂનિટનો સંપર્ક કરવો જોઈએ:
પેશાબ કરતી વખતે દુખાવો/બળતરા અથવા પેશાબ કરવા માટે જોર લાગવું પડે, આ પેશાબની નળીઓનો વિસ્તાર ચેપનું લક્ષણ હોઈ શકે છે
યોનિમાર્ગ સ્રાવ જે દુર્ગંધયુક્ત અને/અથવા અસામાન્ય રંગનો હોઈ શકે છે, આ જનન માર્ગના ચેપ (યોનિ/ગર્ભાશયના ચેપ) ની નિશાની હોઈ શકે છે.
પેટનો દુખાવો જે સાદા એનાલેસીયાથી ઠીક થતો જણાતો નથી, આ ગર્ભાશય/જખમના ચેપ અથવા ફોલ્લાની નિશાની હોઈ શકે છે.
ઠંડી લાગવી, ફલૂના પ્રકારના લક્ષણો અથવા ચક્કર અને અસ્વસ્થતા અનુભવવી
ઝડપી શ્વાસ લેવો અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવી
ધબકારા ઝડપી થવા
ગળફા સાથે અથવા તેની સાથે સતત ઉધરસ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા છાતીમાં દુખાવો એ છાતીમાં ચેપ અથવા પલ્મોનરી એમબોલિઝમ (ફેફસામાં લોહીની ગંઠાઈ) ની નિશાની હોઈ શકે છે.
એક જખમ જે સારી રીતે રૂઝાઈ રહ્યો નથી, તૂટી ગયો છે અથવા લાલ થઈ ગયો છે
સ્તનના એક ભાગમાં તીવ્ર દુખાવો
ઝાડા
યોનિમાર્ગ રક્તસ્રાવમાં (તમારા બાળકના જન્મ પછી) અચાનક વધારો.
તાત્કાલિક સલાહ માટે તમે જ્યાં જન્મ આપ્યો હતો તે પ્રસૂતિ એકમ, તમારી દાયણ અથવા GPનો વધુ માહિતી માટે સંપર્ક કરો.
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને/અથવા તમારા બાળકના જન્મ પછી ચેપને ક્યારેય દુર્લક્ષ ન કરવો જોઈએ. કેટલાક ચેપ સેપ્સિસ તરીકે ઓળખાતી વધુ ગંભીર પરિસ્થિતિમાં વધી શકે છે, જ્યાં ચેપ લોહીના પ્રવાહમાં અને આખા શરીરમાં ફેલાઈ જાય છે. જો ઉપચાર ન કરવામાં આવે તો સેપ્સિસ આઘાત, કોઈ પણ અંગ નકામું થઇ શકે છે અને મૃત્યુ થઇ શકે છે. જ્યારે મોટાભાગની મહિલાઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા પછી ચેપ અથવા સેપ્સિસથી પીડાતી નથી, જો તેઓ કરે તો તેને ઓળખી કાઢવાની અને ઝડપથી ઉપચાર કરાવવાની જરૂર હોય છે.
