અપચો/છાતીમાં બળતરા હોર્મોનલ ફેરફારોને કારણે અને તમારું બાળક વધતું જાય છે ત્યારે ગર્ભાશય તમારા પેટ પર દબાય છે તેને કારણે થાય છે, એવા ઘણા બધા ઘરેલું ઉપચાર છે જે તમે અજમાવી શકો છો. દૂધ અને/અથવા અમ્લપિત વિરોધી દવાઓ લક્ષણોને હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
જો અપચોના ઉપાયો કામ ન કરતા હોય અને/અથવા તમને અન્ય લક્ષણો હોય, તો ગર્ભાવસ્થા વિભાગમાં હ્રદયનું સ્વાસ્થ્ય વાંચો અને તમારી દાયણ અથવા GP સાથે વાત કરો.
આ ભાગમાં ઘણીવાર સોજા ચડે છે કારણ કે ગર્ભાવસ્થામાં શરીરમાં વધુ પાણી હોય છે. જો શક્ય હોય તો લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવાનું ટાળો, તમારા પગની ઘૂંટીઓ નિયમિતપણે ફેરવો અને બેસો ત્યારે તમારા પગને ઊંચા કરી રાખો.
અચાનક અને ગંભીર સોજોજાઓ સામાન્ય નથી અને જો તમને આ જણાય તો તમારે તમારા પ્રસૂતિ યુનિટને ફોન કરવો જોઈએ.
પેશાબની નળીઓનો ચેપ ગર્ભાવસ્થામાં વધુ સામાન્ય છે. તમારે ચિહ્નો અને લક્ષણો માટે ધ્યાન આપવું જોઈએ, અને જો તમને લાગે કે તમને ચેપ લાગ્યો હોઈ શકે છે તો તમારા GP અથવા મિડવાઈફ (દાયણ) નો તાત્કાલિક સંપર્ક કરો. આ ચેપનાં લક્ષણોમાં પેશાબ કરતી વખતે દુખાવો, સામાન્ય કરતાં ઘણી વાર ઓછી માત્રામાં પેશાબ કરવો અથવા વાદળછાયા અને વિચિત્ર ગંધવાળા પેશાબનો સમાવેશ થાય છે.
Signs that you might have bacterial vaginosis (BV) are:
તમે આ કસરત તમારી બાજુ પર સૂઈને, અથવા જ્યારે બેઠા હોય અથવા ઊભા હોય ત્યારે પણ કરી શકો છો.
જ્યારે તમે આસપાસ ચાલતા હોવ અથવા ઉપાડવા અને વહન કરતા હોવ ત્યારે તમે આ સ્નાયુને અસરકારક રીતે વ્યાયામ કરી શકો છો. ફક્ત તમારા પેટને એવી રીતે ખેંચો કે જાણે તમે તમારા બમ્પને ગળે લગાવી રહ્યાં હોવ અથવા બિકીની પહેરી રહ્યાં હોવ!
વૈકલ્પિક રીતે, તમે આ કસરતને અલગ-અલગ સ્થિતિમાં કરવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો, જેમ કે ઘૂંટણિયે પડવું, પલંગ પર ઝુકાવવું, બેસવું (ખુરશી અથવા કસરત બોલ પર) અથવા ચારો તરફ) ચિત્રો 1-2 અને a-c).
નબળા પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓના પરિણામે કેટલીક મહિલાઓને ખાંસી અને છીંક આવે ત્યારે (‘સ્ટ્રેસ યુરિનરી અસંયમ’ તરીકે ઓળખાય છે) પેશાબનો લિકેજ અનુભવી શકે છે. આ એક સામાન્ય ફરિયાદ છે જે ત્રણમાંથી એક મહિલાને અસર કરે છે, પરંતુ નિયમિત પેલ્વિક ફ્લોર એક્સરસાઇઝ વડે તેને અટકાવી શકાય છે, ઘટાડી શકાય છે અને તેનો સંપૂર્ણ ઉકેલ પણ લાવી શકાય છે.
ભવિષ્યમાં થનારી સમસ્યાઓથી બચવા માટે તમામ ગર્ભવતી અને પ્રસૂતિ પછીની મહિલાઓને મૂત્રાશયના નિયંત્રણમાં કોઈ સમસ્યા ન હોય તો પણ તેઓ નિયમિતપણે તેમના પેડુ ફ્લોર સ્નાયુઓનો વ્યાયામ કરે તે ખૂબ આગ્રહણીય છે.
શરૂઆતમાં, તમારે વ્યાયામ કરતી વખતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડી શકે છે, પરંતુ જેમ-જેમ તમે વધુ આત્મવિશ્વાસ મેળવશો, તમે ટેલિવિઝન જોતી વખતે, સુપરમાર્કેટની કતારમાં ઊભા રહીને અથવા કીટલી ઉકળવાની રાહ જોતી વખતે તે કરી શકો છો.
યાદ રાખો – સામાન્ય રીતે એવું નથી હોતું કે જ્યારે આપણે અજીબ રીતે ઉપાડીએ અથવા ખરાબ રીતે ઊભા રહીએ ત્યારે પીડા થાય છે; તે અનેકવાર આપણા રોજિંદા પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન આપણા શરીર પર સતત તણાવ અને તાણ હોય છે.
તેથી, આ પુસ્તિકામાંની તકનીકોનો ઉપયોગ કરીને તમારી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓને સંશોધિત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે, અમે સૂચવેલી કેટલીક હળવી કસરતો કરો અને ખાતરી કરો કે તમે દિવસ અને અઠવાડિયા દરમિયાન તમારી પ્રવૃત્તિઓને ગતિ આપો.
જો તમને હજુ પણ દુખાવાની તકલીફ હોય તો કૃપા કરીને તમારી દાયણ અથવા GPને ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ પાસે મોકલવા કહો.
આ પછી, કાલ્પનિક ઘડિયાળ પર 5, 6 અને 7 પર સખત દબાણ કરો. દરેક સ્ટ્રેચને ત્યાં સુધી પકડી રાખો જ્યાં સુધી તમને લગભગ 2 મિનિટ સુધી બર્નિંગ, ડંખતી સંવેદના ન લાગે. આ ટેકનિક પીડાદાયક હોઈ શકે છે/ ડંખની સંવેદનાનું કારણ બની શકે છે – આ સામાન્ય છે.
આખા ડાઘ પર તમારા અંગૂઠા અથવા આંગળીના ટેરવા વડે ગોળાકાર મોંશનમાં કામ કરવાનો પ્રયત્ન કરો અને એક સમયે ડાઘના એક વિસ્તાર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો. હળવા દબાણથી શરૂઆત કરો અને જેમ તમે આરામદાયક અનુભવો તેમ બનાવો.
કોઈ પણ તેલ ઉમેર્યા વિના પણ સ્નાનમાં માલિશ કરી શકાય છે.
પેડુ અને કમરનો દુખાવો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પાંચમાંથી એક મહિલાને અસર કરી શકે છે. આ દુખાવો પેડુની આગળ, પાછળ અથવા બાજુમાં હોઈ શકે છે અને જ્યારે તમે સક્રિય હોવ ત્યારે સામાન્ય રીતે વધુ દુખાવો થાય છે. તે કેટલાક માટે હળવી અસ્વસ્થતાનું કારણ બની શકે છે, અને અન્ય લોકો માટે તે ખૂબ જ કમજોર બનાવી શકે છે.
પથારીમાં પડખું ફરતી વખતે, પથારીમાંથી ઉઠતી વખતે અને કારમાંથી બહાર નીકળતી વખતે તમારા ઘૂંટણને એકસાથે રાખવાનો પ્રયાસ કરો. દરમિયાન જો તમારી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ પીડાનું કારણ બનતી હોય તો પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન શરીરના એક બાજુ પર વધુ તાણ નાખવાનું ટાળો.
દાખલા તરીકે:
સામાન્યપણે યોનિમાર્ગનો સ્રાવ પાતળો, સ્પષ્ટ અથવા દૂધિયો સફેદ અને હળવી ગંધવાળો હોય છે. જેમ જેમ તમારી ગર્ભાવસ્થા આગળ વધે છે તેમ તેમ, આ સ્રાવ સામાન્ય રીતે વધુ ધ્યાનમાં આવે છે, અને તમારી ગર્ભાવસ્થાના અંતે આ સ્રાવ સૌથી વધુ ભારે હોય છે. તમે કદાચ ચડ્ડીમાં સુગંધ વિનાનું કપડું પહેરવા માગો છો. જો તેમ છતાં, સ્રાવ ખૂબ જ દુર્ગંધયુક્ત બને છે અથવા રંગ લીલો થઈ જાય છે, તો તમારે તમારા GPની સલાહ લેવી જોઈએ, કારણ કે આ યોનિમાર્ગના ચેપની નિશાની હોઈ શકે છે.
ગર્ભાવસ્થામાં થ્રશ (કેન્ડીડા આલ્બિકન્સ) સામાન્ય છે. થ્રશના લક્ષણોમાં; યોનિમાર્ગમાં સ્રાવ જે જાડા, સફેદ (અથવા ગુલાબી આભાસ વાળો) હોય છે અને ખૂબ જ ખંજવાળ આવેવવી નો સમાવેશ થાય છે. તમારા GP અથવા દાયણની સલાહ લો કારણ કે યોનિમાર્ગ પેસરી અને ક્રીમ વડે થ્રશની સારવાર કરવી સરળ છે.
અનૈચ્છિક પેશાબ અથવા મળની તકલીફ મહિલાઓને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને તેના પછી તરત જ અસર કરી શકે છે પેડુ પર હોર્મોન્સની અસર અને બાળકના વધતા દબાણને કારણે આ થઈ શકે છે. સ્ત્રીઓને ઉધરસ, હસવું, છીંક કે અચાનક હલનચલન કરતી વખતે થોડી માત્રામાં પેશાબ નીકળી શકે છે.
જો આવું થાય, તો સૌ પ્રથમ તમારે દરરોજ તમારી પેડુની કસરતો શરૂ કરવી. તમે જ્યારે ખાંસી ખાઓ, છીંકો, વજન ઉપાડો, હસો ત્યારે તમારાં પેડુનાં સ્નાયુઓને સંકોચવાથી આમાં મદદ મળે છે.
જો સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા ગર્ભાવસ્થાના છ અઠવાડિયાથી વધુ સમય પછી લક્ષણો ચાલુ રહે તો, તમારા જીપીને નિષ્ણાત સહાય માટે તમને મોકલવા માટે કહો. અસંયમને રોકવા અને/અથવા તેની સારવાર માટે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તમામ મહિલાઓને તેમના પેડુ અને તેના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.
હોર્મોનનાં ફેરફારોને કારણે માથાનો દુખાવો વધી શકે છે. પુષ્કળ પાણી પીવો, આરામ કરો અને જો જરૂરી હોય તો પેરાસિટામોલ (1 ગ્રામ) લો.
જો તમે ગંભીર માથાનો દુખાવો અનુભવો છો (દ્રષ્ટિની સમસ્યા સાથે/વિના) જે શરીરમાં પાણી અને બીજાં પ્રવાહીનું સ્તર સાચવી રાખવાથી, આરામ કરવાથી અને પેરાસિટામોલથી ઉકેલાતા નથી, તો તમે તમારા ડૉક્ટર કે દાયણનો સંપર્ક કરો 
ગર્ભાવસ્થામાં ચક્કર આવવાં અથવા માથામાં હલ્કાપણાંનો અનુભવ થવો સામાન્ય છે અને આ ઘણીવાર ખૂબ ઝડપથી ઉભા થવાથી અથવા તમારી પીઠ પર સપાટ સૂવાને કારણે આવું થાય છે. હંમેશા હળવાશથી ઉભા થાઓ અને જ્યારે સૂઈ જાઓ ત્યારે તમારી એક બાજુ પર સુવાનો પ્રયાસ કરો, ખાસ કરીને 28 અઠવાડિયાના ગર્ભાધાન પછી.
સારી રીતે શરીરમાં પાણી અને બીજાં પ્રવાહીનું સ્તર સાચવી રાખવાથી ચક્કરની લાગણી ઓછી થઈ શકે છે.
જો લક્ષણો ચાલુ રહે, તો તમારી દાઈ અથવા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. 
ગર્ભાવસ્થાના પ્રારંભથી જ કબજિયાત થઈ શકે છે. પુષ્કળ પાણી પીવો, તમને દરરોજ 1.5 થી 2 લિટર પાણી અને અન્ય પ્રવાહીની જરૂર પડશે.
ખાતરી કરો કે તમે તમારા આહારમાં ઘણાં ફળો, શાકભાજી અને ફાઇબર (રેશાં) મેળવી રહ્યાં છો.
જ્યારે તમે તમારા આંતરડા ખાલી કરવા માટે શૌચાલય પર બેસો, ત્યારે તમારા પગ સ્ટૂલ પર રાખવાથી તમારા ઘૂંટણ તમારા નિતંબ કરતા ઉંચા રહે છે અને તમે થોડાં આગળ ઝૂકો તો તમને તે મદદરૂપ થશે. આવું કરવાથી ઘણીવાર તમારાં આંતરડાં સરળતાથી ખાલી થાય છે.
જો સમસ્યા ચાલુ રહે તો સલાહ માટે તમારા ઔષધવિક્રેતાની સલાહ લો. 
