Gas and air (Entonox)

ગેસ અને હવા (એન્ટોનૉક્સ)

Close up of woman breathing in gas and air from mouthpiece આ ઓક્સિજન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઈડ ગેસનું મિશ્રણ છે, અને મુખ દ્વારા શ્વાસ લેવામાં આવે છે જેના પર તમારું નિયંત્રણ હોય છે. તેનો ઉપયોગ સમગ્ર પ્રસ્થાપિત પ્રસુતિ પીડા દરમિયાન થઈ શકે છે અને સંકોચનથી તમને લાગતી અગવડતાની માત્રા ઘટાડી શકે છે. જો તમે ઘરે જન્મ આપવાનું આયોજન કરી રહ્યાં હોવ, તો તમારા ઉપયોગ માટે દાયણ તમારા ઘરમાં એન્ટોનૉક્સનું સિલિન્ડર લાવી શકે છે. એન્ટોનૉક્સ તમામ દાયણ સંચાલિત અને પ્રસૂતિ યૂનિટમાં ઉપલબ્ધ છે. પ્રસૂતિમાં ટૂંકા ગાળાના ઉપયોગથી કોઈ હાનિકારક આડઅસર થતી નથી અને તેનો ઉપયોગ કરતી વખતે તમે ઘણીવાર હલન-ચલન કરવામાં રહી શકો છો. તેનો ઉપયોગ બર્થિંગ પૂલમાં પણ થઈ શકે છે. એન્ટોનૉક્સ કેટલીક મહિલાઓને હળવા માથામાં દુખાવો, નિંદ્રા અથવા ઉબકા અનુભવી શકે છે – જો આવું થાય તો તમે તેનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી શકો છો અને અસરો ઓછી થઈ જશે.

First stage

પ્રથમ તબક્કો

Heavily pregnant woman stands holding the end of a hospital bed with her birth partner standing behind her holding her waist સક્રિય પ્રસૂતિની પીડા ત્યારે શરૂ થયેલી કહેવાય જ્યારે સંકોચન મજબૂત, નિયમિત અને ઓછામાં ઓછા 60 સેકન્ડ સુધી ચાલતું હોય અને તમારું સર્વિક્સ (યોનિમાર્ગનું નળી) ઓછામાં ઓછા ચાર સેન્ટિમીટર સુધી ખુલ્લું હોય. પ્રસૂતિના પ્રથમ તબક્કા દરમિયાન તમારા સંકોચન નિયમિતપણે આવતા રહેશે, અને ક્રમશઃ મજબૂત બનશે. જો તમારું પ્રથમ બાળક હોય તો પ્રસૂતિનો આ તબક્કો લગભગ 6-12 કલાક ચાલે છે, અને જો તે તમારું બીજું કે ત્રીજું બાળક હોય તો સંકોચન ઘણી વખત ઝડપી બને છે. જ્યારે તમે તમારા મેટરનિટી યૂનિટ (પ્રસૂતિ એકમ)માં આવો છો (અથવા તમારી દાયણ તમારા ઘરે આવે છે) અને પ્રસૂતિના પ્રથમ તબક્કા દરમિયાન તમારી દાયણ તમારી પ્રગતિ અને સુખાકારી અને તમારા બાળકની સુખાકારીનું નિયમિત મૂલ્યાંકન કરશે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
  • તમારા અવલોકનો (બ્લડ પ્રેશર, પલ્સ અને તમારા શરીરનું તાપમાન)
  • તમારા પેટનાં ધબકારા
  • તમારા બાળકના ધબકારા સાંભળવા
  • પ્રસૂતિની પ્રગતિ અને તમારા બાળકની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે યોનિમાર્ગની પરીક્ષા.
તમારી દાયણ તમને પીડાની અલગ-અલગ સ્થિતિઓ અને તેનો સામનો કરવાની વ્યૂહરચનાઓમાં મદદ કરશે, જેમાં જરૂર પડ્યે પીડા રાહતનો સમાવેશ થાય છે. જો કોઈ પણ સમયે દાયણ તમારા અથવા તમારા બાળક વિશે ચિંતિત હોય, તો તેઓ બીજા અભિપ્રાય માટે વરિષ્ઠ દાયણ અથવા ઑબ્સ્ટેટ્રિશિયન (પ્રસૂતિવિશેષજ્ઞ)ને પૂછશે. ક્યારેક આનો અર્થ એ હોઈ શકે કે જો તમે ઘરે હોવ અથવા મિડવાઇફરી લીડ યૂનિટ (દાયણની આગેવાની વાળા એકમમાં) માં હોવ તો તમારી બદલી લેબર (પ્રસૂતિ) વોર્ડ માં થઈ શકે છે. પ્રથમ તબક્કાના અંત તરફ તમે પરિસ્થિતિમાં બદલાવનો અનુભવ કરી શકો છો જેમાં કેટલીક સ્ત્રીઓને ડર અથવા પોતાની ઉપરનું નિયંત્રણ ગુમાવવાનો અનુભવ થઈ શકે છે. આ સામાન્ય છે અને જલદી જ બાળકને ધક્કો મારવાની ઇચ્છા થાય છે કારણ કે સર્વિક્સ (યોનિમાર્ગનું મોઢું) દસ સેન્ટિમીટર સુધી વિસ્તરે છે (પહોળું થાય છે), અને બાળક જન્મ માર્ગની નલિકામાં નીચે સરી જાય છે. આ તબક્કા દરમિયાન તમારી દાયણ તમને નજીકથી સહાયતા આપશે.

Episiotomy

એપિસિઓટોમી (અંગવિચ્છેદન)

New born baby lies on the mother's chest while the umbilical cord is cut એપિસીયોટોમી (અંગવિચ્છેદન) એ એક એવું કાપ છે જે તમારા બાળકના જન્મમાં મદદ કરવા માટે પેરીનિયમ (તમારી યોનિ અને તમારા ગુદામાર્ગ વચ્ચેનો વિસ્તાર) પર (તમારી સંમતિથી) કરવામાં આવે છે. તમારી દાયણ અથવા ડૉક્ટર આની ભલામણ કરી શકે છે જો:
  • તમારા બાળકના ધબકારા સૂચવે છે કે તેને શક્ય તેટલી ઝડપથી જન્મ લેવાની જરૂર છે.
  • જો તમને સહાયક જન્મ થયો હોય; અથવા
  • જો તમારા ગુદામાર્ગને અસર કરતા ગંભીર ચીરવાની ઊંચું જોખમ હોય. ઓગળી શકાય તેવા ટાંકાનો ઉપયોગ કરીને એપિસીયોટોમીનું સમારકામ કરવામાં આવે છે અને સામાન્ય રીતે જન્મના એક મહિનાની અંદર રૂઝ આવે છે.

Epidural

એપિડ્યુરલ

Heavily pregnant woman sits while an anaethetist injects anesthetic into her bare back એપિડ્યુરલ્સ એ પ્રસૂતિમાં દર્દ નિવારકનું સૌથી અસરકારક ફાર્માકોલોજિકલ સ્વરૂપ છે. દર્દ નિવારકની આ પદ્ધતિ માત્ર એનેસ્થેટીસ્ટ દ્વારા પ્રસૂતિ યૂનિટ (લેબર વોર્ડ) પર આપી શકાય છે. એપિડ્યુરલ એ એક ખાસ પ્રકારનું એનેસ્થેટિક છે જે પીઠમાં ઈન્જેક્શન તરીકે આપવામાં આવે છે, મગજમાં પીડાના આવેગ વહન કરતી ચેતાને સુન્ન કરે છે. એક વખત પ્રથમ ડોઝ આપવામાં આવે તે પછી તેને કામ કરવામાં લગભગ 20 મિનિટનો સમય લાગે છે, પછી અથવા તો તમે અથવા તમારી દાયણ તમને દર્દ-નિવારક રાખવા માટે જરૂરી દવાને ટોપ-અપ કરશે. એપીડ્યુરલ સામાન્ય રીતે અસરકારક દર્દ નિવારકનું કમ કરે છે, જો કે કેટલીક મહિલાઓને તે હંમેશા સંપૂર્ણ રીતે કામ કરતું નથી લાગતું, અને તેને સમાયોજિત અથવા ફરીથી ગોઠવવાની જરૂર પડી શકે છે. જો તમને એપિડ્યુરલ હોય તો તમારે તમારા હાથમાં ડ્રીપ(ટીપાં) રાખવાની અને સતત ઈલેક્ટ્રોનિક ફેટલ મોનિટરિંગની પણ જરૂર પડશે. અસરકારક કાર્યકારી એપિડ્યુરલ સાથે પણ ક્યારેક પીઠના નીચેના ભાગમાં દબાણ અનુભવાય છે. કેટલીક મહિલાઓને એપિડ્યુરલ પછી પણ ફરવા સક્ષમ હોય છે, જ્યારે અન્યને તેમના પગ ભારે લાગવાને કારણે અને તેમના વજનને સમર્થન આપવામાં અસમર્થ હોવાને કારણે તે વધુ મુશ્કેલ લાગે છે.જો તમે એપિડ્યુરલ સાથે ચાલવા માંગતા હોવ તો તે જરૂરી છે કે દાયણ પહેલા તપાસ કરે કે તમારા પગ પૂરતા મજબૂત છે કે નહીં, અને કોઈએ હંમેશા તમારી સાથે આધાર માટે ચાલવું જોઈએ. કેટલીક સ્ત્રીઓને પેશાબ પસાર કરવો મુશ્કેલ લાગશે, જો આવું થાય તો તમારા મૂત્રાશયને ખાલી કરવા માટે કેથેટરની જરૂર પડી શકે છે. તમારા પ્રસૂતિના તબક્કાના આધારે, આ કેથેટર જન્મ પછીના દિવસ સુધી રહી શકે છે. એપિડ્યુરલ તમારા બ્લડ પ્રેશરને અસર કરી શકે છે, તેથી તેનું નિયમિતપણે નિરીક્ષણ કરવાની પણ જરૂર પડશે. એપિડ્યુરલ રાખવાથી પ્રસૂતિનો બીજો તબક્કો લાંબો થઈ શકે છે, અને તમને સહાયિત જન્મની જરૂર હોવાની સંભાવના વધી શકે છે. તે ખંજવાળ અથવા ધ્રુજારીનું કારણ પણ બની શકે છે. એપિડ્યુરલ્સના અન્ય જોખમોમાં ગંભીર માથાનો દુખાવો અથવા ભાગ્યે જ ચેતા નુકસાનનો સમાવેશ થાય છે.

Emergency caesarean birth

ઇમર્જન્સી સિઝેરિયન જન્મ

Crying new born is delivered in an operating theatre setting લગભગ 15% બાળકો ઇમરજન્સી સિઝેરિયન દ્વારા જન્મે છે, ક્યાં તો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા પ્રસૂતિ દરમિયાન. તમારે ઇમરજન્સી સિઝેરિયન વિભાગની જરૂર પડી શકે છે જો:
  • તમારા બાળકનું માથું તમારા પેલ્વિસ(કેડ) માટે ઘણું મોટું છે અથવા ખોટી સ્થિતિમાં છે
  • તમારી પ્રસુતિ આગળ વધતું નથી, તમારા સંકોચન નબળા છે અને તમારું સર્વિક્સ(યોનીમાર્ગની નળી) પૂરતું ખુલ્યું નથી
  • તમારું બાળક વ્યથિત છે, અને પ્રસૂતિ તમારા માટે સલામત ફોર્સેપ્સ અથવા વેન્ટાઉસ ડિલિવરી માટે પૂરતી નથી થઈ.
  • તમને હૃદય રોગ અથવા ખૂબ હાઈ બ્લડ પ્રેશર જેવી ગંભીર બીમારી થાય છે
  • અન્ય કોઈ કારણસર તમારા બાળકને ઝડપથી જન્મ લેવાની જરૂર છે, ઉદાહરણ તરીકે પ્લેસેન્ટલ એબ્રેશનને કારણે (જ્યાં પ્લેસેન્ટા ખૂબ જલ્દી અલગ થઈ જાય છે).
મોટાભાગની મહિલાઓ એપીડ્યુરલ અથવા સ્પાઇનલ એનેસ્થેટિક આપવામાં આવે છે જેથી તેઓ ઓપરેશનનો અનુભવ ન કરે, જો કે કેટલાક કિસ્સાઓમાં જ્યાં પીડા રાહત પર્યાપ્ત નથી, અથવા કરોડરજ્જુમાં મૂકવા માટે પૂરતો સમય નથી, સામાન્ય એનેસ્થેટિકની સલાહ આપવામાં આવી શકે છે. પ્રસૂતિ નિષ્ણાત તમારા પેટના તળિયે, તમારા પ્યુબિક હેરલાઇનની ટોચ પર 10 થી 15 સેમી કાપશે, જે તમારા બાળકને પહોંચાડવા માટે પૂરતું મોટું છે, પછી તમારા બાળક સુધી પહોંચવા માટે તમારા ગર્ભાશયમાં કાપ મૂકશે, સામાન્ય રીતે વિલંબ પછી. એક મિનિટનું. જ્યારે તમારું બાળક બહાર કાઢે છે ત્યારે તમને થોડી ખેંચાણ અનુભવાય છે – કેટલીકવાર આ હાથ દ્વારા કરવામાં આવે છે અને કેટલીકવાર ફોર્સેપ્સની જોડી દ્વારા કરવામાં આવે છે. તમારા બાળકની નાળ બાંધી અને કાપવામાં આવશે, બાળકના ડૉક્ટર દ્વારા ઝડપથી તપાસ કરવામાં આવશે, અને જો બધું બરાબર હશે તો તે તમને અથવા તમારા જીવનસાથીને આપવામાં આવશે, જેથી તમે તેને પકડી શકો અને ત્વચાથી ત્વચાનો સંપર્ક કરી શકો. પ્લેસેન્ટા અને પટલને ડિલિવરી કરવામાં આવે છે અને પછી તમારા ગર્ભાશય અને પેટના કટને ટાંકા વડે બંધ કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે તમારા બાળકને જન્મ આપવામાં લગભગ 10 મિનિટ લાગે છે, અને ટાંકા પૂરા કરવામાં 30 થી 40 મિનિટ લાગે છે. સિઝેરિયન વિભાગની ડિલિવરી સાથે કેટલાક સંકળાયેલા જોખમો છે, તમે અને તમારું બાળક અને તમારી ટીમ બંને માટે સર્જરી પહેલાં તમારી સાથે આ જોખમોની ચર્ચા કરશે. ઇમરજન્સી સિઝેરિયનથી પુનઃપ્રાપ્તિ એ આયોજિત સિઝેરિયનથી પુનઃપ્રાપ્તિ સમાન છે.
What is involved in a caesarean?

Early signs of labour

પ્રસૂતિની પીડાનાં પ્રારંભિક સંકેતો

Close up of a pregnant woman propped up in bed holding her the sides of her bump તમારી પ્રસૂતિની પીડા શરૂ કરતા અઠવાડિયામાં તમે નીચેનામાંથી કેટલાક અનુભવો કરી શકો છો:
  • સ્પષ્ટ યોનિમાર્ગના સ્રાવમાં વધારો
  • હળવો પેટનો દુ:ખાવો અથવા ઝાડા
  • ઊર્જાસભર અથવા બેચેનીની લાગણી
  • વારંવાર સંકોચનનો અભ્યાસ, અથવા બ્રેક્સટન હિક્સ તરીકે ઓળખાતા ગર્ભાશયનું કડક થવું, અને/અથવા પીઠનો દુખાવો.
કેટલીક મહિલાઓમાંના કોઈ પણ સંકેત અનુભવશે નહીં, અને જો તમે ગર્ભાવસ્થાના અંતમાં કંઈક અલગ ન અનુભવો તો ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી. જેમ જેમ તમારી પ્રસૂતિની પીડા શરૂ થાય છે તેમ તમે નીચેનામાંથી કેટલાક ચિહ્નો જોશો જે અહીં શોધી શકાય છે.
How will I know I am in labour?

Early labour/latent phase

પ્રારંભિક પ્રસૂતિની પીડા/સુષુપ્ત તબક્કો

Heavily pregnant woman lies on her side in bed પ્રારંભિક પ્રસૂતિની પીડા (ક્યારેક એને પ્રસૂતિની પીડાનો સુષુપ્ત તબક્કો કહેવાય છે) થોડા કલાકોથી થોડા દિવસો સુધી રહી શકે છે. આ સમયમાં વચગાળામાં એવું પણ થઈ શકે કે તમને નિયમિત અને અનિયમિત સંકોચનનો અનુભવ થાય જે કે થોડા કલાકો માટે બંધ પણ થઈ શકે છે. પ્રારંભિક પ્રસૂતિની પીડા દરમિયાન તમારું સર્વિક્સ (યોનિમાર્ગનું નળી) જાડું, બંધ અને મજબુત થવાથી લઈને નરમ, પાતળું અને ખેંચાઈ જવા સુધીનું થઈ શકે છે. આ ફેરફાર સર્વિક્સ (યોનિમાર્ગનું નળી) ને ખોલવાનું શરૂ કરવા સક્ષમ બનાવે છે.

Coping strategies and pain relief in labour

પ્રસવની વ્યૂહરચનાનો સામનો કરવો અને પીડાથી રાહત

Close up of heavily pregnant woman leaning forwards with her birth partner standing behind her and touching her waist જેમ જેમ પ્રસુતિ આગળ વધે છે, સંકોચનની સંવેદનાનું સંચાલન કરવામાં તમારી મદદ કરવા માટે ઘણા બધા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે કારણ કે તે મજબૂત અને વધુ તીવ્ર બને છે.

Contractions

સંકોચન

Heavily pregnant woman kneeling on her bedroom floor and leaning over with one elbow on her bed જ્યારે પ્રારંભિક પ્રસૂતિ (ક્યારેક સુપ્ત તબક્કા તરીકે ઓળખાય છે) શરૂ થાય છે, ત્યારે તમે અનિયમિત સંકોચન અનુભવી શકો છો જે સમય અને શક્તિના હિસાબે બદલાય છે. આ કેટલીકવાર થોડા દિવસો સુધી ટકી શકે છે, અને જ્યાં સુધી તે નિયમિત ન થાય ત્યાં સુધી તમારે બની શકે એટલો આરામ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે તમારા સંકોચન મજબૂત અને નિયમિત બને છે, ત્યારે તેમનો સમય નોંધવાનું શરૂ કરવું મદદરૂપ થઈ શકે છે (તેઓ લગભગ કેટલી વાર આવે છે અને તે કેટલા સમય સુધી રહે છે). જો તે તમારું પ્રથમ બાળક છે, તો સામાન્ય રીતે જ્યારે તમારું સંકોચન દર ત્રણ મિનિટે થાય અને 60 સેકન્ડ સુધી ચાલે ત્યારે તમને પ્રસૂતિ એકમમાં આવવાની સલાહ આપવામાં આવશે. જો તે તમારું બીજું કે પછીનું બાળક હોય, તો જ્યારે તમારું સંકોચન દર પાંચ મિનિટે થાય અને 45 સેકન્ડ સુધી ચાલે ત્યારે તમને પ્રસૂતિ એકમમાં આવવાની સલાહ આપવામાં આવી શકે છે. તમે કોઈપણ સમયે તમારા મેટરનિટી યૂનિટ (પ્રસૂતિ એકમ)ને સપોર્ટ માટે કૉલ કરી શકો છો, અને દાયણ તમને પ્રસૂતિ એકમમાં ક્યારે આવવું તે અંગે સલાહ આપશે. જો તમે ઘરે જન્મ આપવાનું આયોજન કરી રહ્યાં હોવ, તો તમારી મિડવાઇફ (દાયણ)યોગ્ય સમયે ઘરે આવશે અને તમારી મુલાકાત લેશે. ઘણી સ્ત્રીઓ ઘરે હોય ત્યારે જુદી જુદી સ્થિતિઓ અજમાવે છે, જેમ કે ચાલવું, ગરમ સ્નાન, વિક્ષેપ અને આરામની તકનીકો, મસાજ અને સંકોચન વચ્ચે આરામ કરવો વગેરે તેમને ઉપયોગી લાગે છે. નિયમિત હળવો નાસ્તો લેવો (ભલે તમને ભૂખ ન લાગી હોય) અને શક્ય હોય ત્યારે સૂવું મહત્વપૂર્ણ છે. હાઇડ્રેટેડ રહેવા માટે પ્રવાહીની નિયમિત નાના ચુસ્કીઓ લેતા રહેવું પણ મહત્વપૂર્ણ છે. તમારે સામાન્ય કરતાં વધુ પ્રવાહી પીવાની જરૂર નથી.